Tι είναι και τι δεν είναι το SWIFT

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ :

Tι είναι και τι δεν είναι το SWIFT (και ντρέπεσαι να το ρωτήσεις).

 

Η συζήτηση περί χρήσης του "πυρηνικού όπλου" της Δύσης, την αποκοπή μιας χώρας από το SWIFT, σπάνια συνοδεύεται και από 2-3 πληροφορίες (για μη ειδικούς) για το τι είναι αυτό το διατραπεζικό εργαλείο, που κατασκευάστηκε και άρχισε να λειτουργεί πρώτη φορά το 1970 από ένα Συνεταιρισμό 11.000, τώρα, εμπορικών τραπεζών από 200 χώρες με έδρα το Βέλγιο (με παραρτήματα στην Ολλανδία, την Ελβετία, τις ΗΠΑ και το Χονγκ Κονγκ).

 

Οι περισσότεροι νομίζουν ότι μέσω του SWIFT ή των πιο σύγχρονων ανταγωνιστικών του της Κίνας, της Ρωσίας και της Ινδίας διακινούνται λεφτά. Σας πληροφορώ ότι ούτε ένα cent ή καπίκι δεν έχει διακινηθεί ποτέ μέσα από αυτά τα ΚΕΝΤΡΟΠΟΙΗΜΕΝΑ συστήματα! Όλα διακινούν ΜΌΝΟ μηνύματα ανάμεσα σε τράπεζες για την διενέργεια διεθνών συναλλαγών μεταξύ τους.

 

Εντός κάθε χώρας λειτουργούν ανάλογα συστήματα, όπως το ΔΙΑΣ στην Ελλάδα ή το JCC στην Κύπρο, που κάνουν την ίδια δουλειά. Στέλνουν μηνύματα από ATMs ή POS μιας Τράπεζας στους κεντρικούς υπολογιστές μιας άλλης για την διενέργεια διατραπεζικών συναλλαγών και, στο τέλος κάθε μέρας, κάνουν την εκκαθάριση (clearance) και διακανονισμό (reconciliation) ανάμεσα στις Τράπεζες για τα χρήματα που πληρώθηκαν έτσι από την μία στην άλλη. 

 

Αυτά τα λογιστικά φύλλα τα στέλνουν στην Τράπεζα Ελλάδας για να μεταφέρει χρήματα από και προς τους αντίστοιχους λογαριασμούς που διατηρούν οι τράπεζες εκεί. Και φυσικά όλοι αυτοί χρεώνουν το κάτι τις τους γι αυτές τους τις υπηρεσίες.

 

Στο SWIFT όμως τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα γιατί εμπλέκονται διαφορετικά νομίσματα στις συναλλαγές και διαφορετικοί κανόνες νομιμοποίησης της κάθε συναλλαγής που ισχύουν ανάμεσα σε διαφορετικά κράτη.

 

Και να μην έφτανε μόνο αυτό:

 

Δεν υπάρχει κάποια Κεντρική Τράπεζα για να μεταφέρει τελικά τα χρήματα ανάμεσα στις τράπεζες των συναλλασσόμενων.Έτσι αυτές είναι αναγκασμένες να διατηρούν ένα ξεχωριστό λογιστικό σύστημα (το λένε nostro/vostro) για τις Τράπεζες που έχουν άμεση σχέση. Τα υπόλοιπα των δοσοληψιών μεταφέρονται μέσω των αντίστοιχων κεντρικών τραπεζών.Ή, αν δεν έχουν με μια συχνά πάρε-δώσε πχ με μια Τράπεζα της Τανζανίας η της Νιγηρίας, χρησιμοποιούν ενδιάμεσες τράπεζες ως "ανταποκριτές". Η γνωστή μας Deutschebank πχ, κυριολεκτικά βγάζει το ψωμί της κάνοντας αυτή την δουλειά σε όλο τον κόσμο.

 

Εμπλέκονται διαφορετικοί εποπτικοί οργανισμοί εντός του SWIFT για την ανίχνευση συναλλαγών με μαύρο χρήμα. Και ως προς αυτό το σημείο γίνεται το έλα να δεις! 

 

-Από την μια οι Αμερικανοί με τις υπηρεσίες τους (ΝSA κλπ) θέλουν έλεγχο και σε προσωπικά δεδομένα κάθε συναλλαγής πχ εντός της ΕΕ (όπου υποτίθεται ισχύει ο κανονισμός προστασίας GDBR, που αίρεται μόνο με δικαστική παραγγελία), ενώ 

 

-Από την άλλη, λόγω της εμπλοκής σε πολλές φάσεις ελέγχων και του ανθρώπινου χεριού είτε στις τράπεζες ή και εντός του swift, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τα αθέμιτα ή θεμιτά ανθρώπινα λάθη. Αλλά τελικά και την ελεύθερη διακίνηση μαύρου χρήματος από αποκλεισμένες χώρες από το SWIFT, όπως πχ το Ιράν ( η διαδρομή παράνομου χρήματος που διακινήθηκε έτσι μέσω και χρυσού του ... Ριχάρδου ή από τα χυτήρια της Εκκλησίας μέσω του Ερντογάν)

 

Με δυο λόγια, το σύστημα SWIFT, αλλά και τα ανταγωνιστικά του, είναι εγγενώς ... τρύπια.

Και φανταστείτε πόσο τρύπια ήταν όταν όλη η διακίνηση των σχετικών πληροφοριών (στοιχεία συναλασσόμενων, συνάλλαγμα, έγγραφα νομιμοποίησης συναλλαγών, ασφάλιση, εγγυητικές επιστολές συναλλαγών, τιμολόγια κλπ) γίνονταν με telex. Τότε κάθε εμπορική συναλλαγή τελείωνε σε 15-20ημερες.

Μετά, με την βελτίωση που έφερε η εισαγωγή του συστήματος EDI την δεκαετία του 90, περιορίστηκε στις 4-6.

Σήμερα, με την χρήση και του ίντερνετ, στις 2-4 ημέρες.

Και το κόστος πανάκριβο! Σε κάθε εμπορική συναλλαγή μπορεί να φτάσει το 12-14% της αξίας της , αν υπολογιστεί και το κλέψιμο που όλες κάνουν με τις συναλλαγματικές ισοτιμίες ανάμεσα σε διαφορετικά νομίσματα.

 

Πως αποκόπτεται μια Τράπεζα η μια χώρα από το SWIFT;;

Με απόφαση του ΔΣ του συνεταιρισμού των 11.000 τραπεζών που είναι μέτοχοι του. Το 14 πχ, αρνήθηκε το SWIFT να αποκόψει την Ρωσία πάλι για την Ουκρανική κρίση.

 

Τι γίνεται όταν αποκοπεί μια χώρα από το SWIFT;;

-Aν είναι σαν το Ιράν, που δεν συμμετέχει σε άλλο σύστημα ανταγωνιστικό του SWIFT, πέφτουν στις αγκάλες τύπων τύπου Ερντογάν που, μέσω Ριχάρδου, Ηalkbank κλπ λύνουν το προβληματακι. Με προμήθεια 8-10% για το πολιτικό προσωπικό και δυο φορές άλλα τόσα για τους υπόλοιπους μεσάζοντες.

-Αν όμως συμμετέχει, όπως συμφώνησε πρόσφατα πχ η Γαλλία, με το Κινέζικο αντίστοιχο swift, τότε μέσω Γαλλίας θα μεταφερθούν με nostro/vostro σε κάποια κινεζική τράπεζα και από εκεί στην Ρωσική, ξερωγώ. Εδώ δεν μπορεί να μπλοκάρει τις συναλλαγές ο θείος Σαμ. Απλώς κερδίζει άλλη "DeutscheBank" τα μεσιτικά.

 

Τι γίνεται με τις εμπορικές συναλλαγές με κρυπτονομίσματα.

Σε αντίθεση με τα συστήματα τύπου SWIFT, για τις διεθνείς ή τις εθνικές εμπορικές συναλλαγές με αυτά δεν απαιτούνται Τράπεζες για τις εγχρήματες συναλλαγές. Και μεταφέρονται "χρήματα" μαζί με τις πληροφορίες που απαιτούνται! 

 

Πως γίνεται αυτό:

Οι δυο συναλλασσόμενοι "υπογράφουν" ένα μεταξύ τους συμβόλαιο σε μορφή blockchain smart contract. Αυτό είναι κώδικας λογισμικού που παίζει τον ρόλο όλων των ενδιάμεσων των αντίστοιχων συστημάτων swift .

 

Κάθε φορά που εκτελείται ένας όρος της σύμβασης μετά το ανέβασμα του αντίστοιχου παραστατικού (πχ δελτίο αποστολής) στο smart contract, αυτόματα μεταφέρει κάποια ψηφιακά μέσα συναλλαγής (ένα συμφωνημένο αριθμό "κρυπτονομισμάτων") από το ένα πορτοφόλι στο άλλο αυτόματα, μέχρι να ολοκληρωθούν όλοι οι όροι του συμβολαίου!

 

Ολες αυτές οι εγγραφές ανάμεσα στα ηλεκτρονικά πορτοφόλια είναι ορατές ως εγγραφές σε ένα "Γενικό Καθολικό Εγγραφών" (LTO general ledger) από οποιονδήποτε στο ίντερνετ. Όχι όμως και το περιεχόμενο των smart contracts ή των πορτοφολιων ή των εγγράφων, αφού αυτά είναι κρυπτογραφημένα. Μόνο ο κάτοχος των πληροφοριών-ιδιοκτητης τους έχει την δυνατότητα να δώσει πρόσβαση σε τρίτους.

 

Στην ΕΕ, που έχει σαφές θεσμικό πλαίσιο, ο έλεγχος νομιμότητας των συναλλαγών γίνεται όταν ο αποδέκτης των "κρυπτονομισμάτων" θέλει να τα μετατρέψει, μέσω κάποιου ανταλλακτηριου, πχ σε ευρώ. Τότε και το ανταλλακτήριο και η Τράπεζα που θα κατατεθούν τα χρήματα, ζητούν και αποκτούν πρόσβαση στις κρυπτογραφημένες πληροφορίες των πορτοφολιών και των εγγράφων της συναλλαγής και ελέγχουν τα πάντα (προγραμματάκια Αrtificial Ιntelligence κάνουν και αυτή την δουλειά συνήθως)

 

Κανείς δεν μπορεί να αλλοιώσει το περιεχόμενο των εγγράφων σε αυτό το δημόσια ορατό Γενικό Καθολικό-LTO. Kαθε τιμολόγιο, πχ, ελέγχει την γνησιότητα όλων των άλλων αυτόματα. Ουπς!

 

Ο χρόνος διεκπεραίωσης είναι άμεσος. Το συνολικό κόστος των συναλλαγών εξαρτάται κυρίως από το πόσο χρεώνουν τα ανταλλακτηρια (συνήθως 2%), ενώ όλα τα υπόλοιπα κόστη για την πιστοποίηση κλπ είναι συνήθως μερικά cents του ευρώ για κάθε εγγραφή στο LTO 

 

Λόγω αυτών των μη-SWIFT μεθόδων συναλλαγών, η Κίνα ετοίμασε κρατικό κρυπτονομισμα. Το ίδιο κάνουν και άλλες χώρες όπως η Νιγηρία, η Ινδία, τα ΗΑΕ, και τρέχει τώρα η Ρωσία να βγάλει πρίν το ψηφιακό ευρώ της Λαγκάρντ, για να κάνουν πιο σύγχρονες και φτηνότερες τις εμπορικές τους συναλλαγές βάζοντας τις Κεντρικές Τράπεζες να τα εκδώσουν. Και έτσι καταργούν τις εμπορικές τους τράπεζες πριονίζοντας το κλαρί που αυτές κάθονται!Μέχρι να ολοκληρώσουν τα συστήματα τους, χρησιμοποιούν υφιστάμενα κρυπτονομίσματα ιδιωτικής έκδοσης. Όπως το γνωστό bitcoin και άλλα.

 

Η ισχύς ελέγχου υπηρεσιών τύπου NSA περιορίζεται έτσι αυστηρά από τις ισχύουσες διακρατικές συμφωνίες σε ότι ελέγχουν νόμιμα οι αντίστοιχες εθνικές εποπτικές αρχές. Προφανώς κάθε κράτος (σε εμάς αρμόδια είναι η επιτροπή κεφαλαιαγοράς) πρέπει να ελέγχει την τήρηση των κανόνων από τα αδειοδοτημένα ανταλλακτήρια. Αυτά ακόμα όμως δεν ισχύουν εκτός ΕΕ , αφού ακόμα στις περισσότερες χώρες είναι ασαφή τα νομικά πλαίσια η δεν υπάρχουν καθόλου.

Υ.Γ Να γιατί τώρα δυσκολεύονται να κόψουν τον λώρο από τις ρωσικές τράπεζες. Πρόλαβε και έπιασε στασίδι έγκαιρα ο Μακρόν! Δηλαδή η Γαλλία ας πούμε θα μπορεί να συναλλάσσεται με τη Ρωσία μέσω του κινέζικου συστήματος άμα "δεν δουλεύει" το swift. Το ίδιο και η Ρωσία αν την αποκόψουν.
Έτσι το αέριο που αγοράζει η Γερμανία θα περνάει στην Ρωσία με ανταποκρίτριες τράπεζες μια Γαλλική και μια Κινέζικη. Καλή μπίζνα.