ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (52)

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Εί οι θεοί διαλέγονται τήν τών Ελλήνων γλώτταν χρώνται.¨ (Κικέρων.)    

Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις
ο τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων
κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος)

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (52)

1) τέως (επιρρ.) Πόθεν προέρχεται;

2)  οδός (η) και οδηγός (ο) . Η ετυμολογία και τα συνθετικά των. Με ποιο μέλος του ανθρ. σώματος σχετίζονται;   

3) ¨Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια¨ λέμε. ¨Για τα καλά σας λόγια¨ πώς λέγεται αρχαϊστί αλλά και εις την εκκλησιαστικήν γλώσσαν;

4)  ¨Αιγός ποταμοί;¨  Κάποια μάχη-πεζομαχία  έγινε εκεί;  Πώς μεταφράζεται  κοινώς (χυδαϊστί) χάνοντας όμως όλην την επιβλητκότητα και μεγαλοπρέπειαν της αρχαιοελληνικής εκφράσεως.

5)  Αραβοσιτέλαιον, σιτηρά.  Ελέω βαρβαροήχου καζαντζακικής δημοτικής και κάργα δημοκρατίας έχουν αντικατασταθή αι λέξεις αυταί.   Από ποιες;

6)  εχθρός (ο).  Ζητούνται συνθετικά και ετυμολογία.

7)  Αιγάλεω, αιγιαλός, Αίγιον. Συνθετικά και ετυμολογία των λέξεων.

8)  εύνοια (η) και φθορά  (η). Ποια η καταγωγή των λέξεων;      

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (51) ΕΔΩ .

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αι απαντήσεις  του Λεξιθήρος.  

1)   τέως <  τέ-(λος) + (έ) ως (πρβ. τελευ- ταίος.)

2)  οδός <( π)-οδ-ός  (ουσ. σρχ. ο πούς (-πόδι), γεν. ποδ-ός,  = αυτό που πατούν τα πόδια μας.

3)  Ευχαριστώ για ¨την ευλογία¨ (ευ+ λόγος = καλός λόγος)  σας.   Ή και ευχαριστώ δια την ¨ευλάβειάν¨ (επειδή  εξελάβατε καλώς-ευμενώς τους λόγους μου) σας.

4)   Κατσικοπόταμοι (Ποταμοί της αιγός-αίγας, διότι ως φαίνεται έβοσκον, παραποταμίως και εκτεταμένως, εκεί αμνοερίφια.)  

5)   Αραβοσιτέλαιον- καλαμποκέλαιον, σιτηρά (ουσ. ο σίτος) –στάρι < σιτάρι.    

6)  ο εχθρός < εχ- <εκ + θηρ- (πρβ. θήρ-α, θήρ-αμα, θηρ-ευτής, θηρ-ίον, θρα-σύς, εία,-ύ.) = ο εκτός-εξω της χώρας επιδρομεύς  και επίβουλος  της  ατομικής ή εθνικής περιουσίας αλλά και της ζωής τινών.

7)   ρίζα αιγλ- > αίγλη (=λάμψις, λευκότης, φωτεινότης ) αγγλ. glam-our. (ελλ.  γ-λαμ-) Αιγά-λεω = φωτεινός τόπος ή λίθος-πέτρα . αιγ-ιαλός = φωτεινός παράλιος τόπος.  Αίγιον = φωτεινή παράλιος πόλις. Κατ’ άλλους η πόλις με τις λεύκες. Αλλά και η λεύκα έχει λευκόν φωτεινόν χρώμα φύλλων. Επίσης η  αίγα-γίδα-γίδι (αρχ. η αιξ, γεν. της αιγός) προφανώς έλαβε το όνομά της διότι αρέσκεται βόσκειν εις τα βραχώδη  και φωτεινά υψώματα, ραχούλες <βραχούλες .  Πρβ. και αιγίς (η) το αστραφτερόν όπλον της θεάς Αθηνάς .

8)  (η)  εύνοια. <ευ+ νους (= ο ευχαρίστως-θετικώς  διακείμενος προς τινα νούς-διάθεσις.)  φθορά < πτ (πρβ. πί- πτ-ω, πέ- φ-τω, πτ-ώσις) ορά = πτώσεως ροή ή φθίνουσα ροή, η κατάρευσις.