ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (51)

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Εί οι θεοί διαλέγονται τήν τών Ελλήνων γλώτταν χρώνται.¨ (Κικέρων.)    

Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις
ο τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων
κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος)

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (51)

1) σεισοπυγίς (η): Η ετυμολογία της.

2)   διδάσκαλος: η κυριολεκτκή του σημασία.

3) πτέρνα (η) και περόνη (η) :  τα συνθετικά των λέξεων.

4) πέλμα και παλμός. Έχουν κάποια ετυμολογική σχέσι;

5)  δαίμων και αδαής  έχουν με τον δάσκαλον μιαν πνευματικήν σχέσιν .

6)  ιδέα και σχέδιον. Η δευτέρα λέξις εμπεριέχει την πρώτη. Γιατί;

7) Ένα ¨μπάσιμο¨ καθαρευουσιάνικο και πολύ ευπρόσδεκτο.

8) περιθάλπτω και θαλπωρή.  Τι σχέσι έχουν  με την φωτιά;    

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (50) ΕΔΩ .

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος.

1)  σεισοπυγίς , γεν. –ίδος (η).  (= κοινώς το πουλί κωλοσούσα, σουσουράδα.) < σείω (κουνώ) + πυγήν (=πισινόν )

2, 5) δι-δά-σ-καλ-ος. < δια + δα (πρβ. ρ. οί-δα)+ (προ)-σ-καλ-ώ. Διδάσκαλος = ο προσκαλών εις δι-δα-χήν.  (πρβ.  δαίμων (ο)και δαιμόνιον  (το) = ο δια τους Έλληνας το πνεύμα  της σοφίας, ο σοφός σύμβουλος. αδαής = ο άσχετος,  ο μη έχων γνώσιν, ο ηλίθιος.) Ρίζα δα- όπως και  γα- (πρβ. γα-μώ >  δα-μώ, δαμάζω την γυνή όπως τον άγριον ίππον νυμφευόμενος αυτήν.  Το αυτό και δα-ί-μων = ο σοφός, ο δαμάζων την άγνοιαν.)   

3)  πτέρνα (η) < πατ-ώ, πάτ-ος  +  ρ. άρν-υμαι ή αίρ-ομαι (πρβ. άρ-σ-ις -όπως βαρών-)= η ανάληψις- σήκωμα  πατήματος.  Περόνη < πέρας+ ίνα (=η δια-περασ-τική ίς- ίνα, κλωστή ή κάτι ινώδες.)

4) πέλμ-α, παλμ-ός, ρίζα παλ-και πελ-,  εκ του ρ. πάλ-λω, πάλ-λομαι (πρβ. παλάμη ήτις πάλλεται .) Το πέλμα όπως η παλάμη πάλλεται βαδίζον και λικνιζόμενον επί του εδάφους.   

6)  σχέδιον (το) < σχ-(ήμα) + ιδέα = η εσχηματισμένη ιδέα. (ιδέα < οίδ-α, δαίμων κ.λ.π. ως ανωτέρω 2.5).

7)  μπάσιμο < εμβάσιμο < ρ. εμβαίνω- μπαίνω, έμβασμα,  τσεκ !

8) περι-θάλ-πτω (αι-θάλ-ην άπτω-εγγίζω) = πέριξ της πυράς της εστίας ζεσταίνω-και μεταφορκώς φροντίζω κυρίως τα νεογνά. Θαλπ-ωρή (η)  <  θερμότης- φροντίς πυρός, (= ζεστασιά.)