Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.
Εί οι θεοί διαλέγονται τήν τών Ελλήνων γλώτταν χρώνται.¨ (Κικέρων.)
ο τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων
κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.
(Πλούταρχος)
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (50)
1) ¨Σοφόν¨ το σαφές¨ λέγεται. Με ποια φωτεινή λέξι έχουν αι λέξεις αυταί σχέσι;
2) ¨εν δράσει,¨ ¨εν κινήσει¨ γιατί με ¨ει; ¨ και όχι με ¨η¨;
3) like, wallet, Juventus: Ελληνικά ξενιτεμένα κι αυτά.
4) Υμήν (υμένας) (ο), υμέναιος και ύμνος , εδώ υπάρχει ένας ιερός κοινός τόπος.
5) Δυσπραγία –ευπραγία; Τα συνθετικά και η ερμηνεία των.
6) Πολυτελής και πολυτέλεια . Τα συνθετικά των λ. και η αρχική των σημασία.
7) μύθος και μυστήριον: Πώς ετυμολογούνται;
8) καμένος ή καμμένος το σωστό και γιατί;
Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (49) ΕΔΩ.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος.
1) σοφόν < σαοφόν < σαφ-ές < φως < φάος. Προέκυψαν δι’ αναγραμματισμού του ουσ. φως (το) ήτοι σοφόν το καθαρόν και αληθές.
2) ¨ εν δράσει¨ το ορθόν, θέμα δρασε- ( καταληξι γεν. εν. δράσε-ως και δοτ. εν. δράσε-ι, ως και πληθ. δράσε-ις, δράσε-ων, δράσε-σι.) δράση (η) εκδημοτικισμένη αντί δράσι. Το ¨εν δράση¨ είναι μεσοβέζικο, μισό καθαρεύουσα και μισό δημοτική. Το αυτό ισχύσει και για το ¨εν κινήσει¨, ¨βάσει¨ όπως και για όλα τα θηλυκά τριτόκλιτα ουσ/κά εις –ι(ς), γεν. –εως.
3) like< καλό, (αναγραματισμός) wallet < βαλάντ-ιο. , juve-ntus < ήβη-ηβότης (η) (= νεολαία.)
4) Υμήν < υ (το σχήμα του δοχείου αλλά και του θηλυκήε μήτρας-κόλπου) + μην, μήνη (πρβ. μην-ας) = σελήνη, το σεληνοειδές-μηνοειδές κυκλικό σχήμα του παρθενικού υμένος. Υμέναιος ο προολυμπιακός, αρχαιοελληνικός θεός της γονιμότητος των γαμηλίων τελετών . Ύμνος, αρχικώς το θρησκευτικόν άσμα προς τιμήν του θεού Υμεναίου και κατ’ επέκτασιν ωνομάσθη ύμνος και το κάθε δοξαστικόν προς τον κάθε θεόν άσμα.
5) δυσπραγία < δυσ (πρβ. δύσ-κολος, δυσάρεστος, Ο-δυσ-σεύς ήτοι ο βασανισμένος )+ ρ. πράττω. Θέμα και πραγ –. Όπως μτχ. παρακ. πεπραγμένα. (πρβ. βιαιοπραγία, αδικοπραγία, απραγία, απραξία < απραγ-σία κ.λ.π.)
6) ουσ. πολυτέλεια (η), επίθ. ο, η πολυτελ-ής, το πολυτελ-ές , (γεν . εν. –ούς) < πολύ + τέλ-ος = ο εκτελών, ο φέρων εις πέρας πολλά, ο και άρα πολυπράγμων, ο δυνατός, ο πλούσιος. Κατ’ επέκτασιν ο πολυδάπανος αλλά και ο πολλά φορολογικά τέλη καταβάλλων. (πρβ. τέλη κυκλοφορίας αυτ/του.)
7) μύθος < μ-υώ + θ-ε-ός = μυητικός θείος λόγος. Μυστήριον < μυ-θη- στήριον < μύθον (μυητικόν λόγον) + τηρώ (= διατηρώ, κρατώ.)
8) ¨καμμένος¨ το ορθόν διότι αρχαϊστί λέγεται καύμα > κάμμα, (δια-κεκαυμένη ζώνη) , αλλά και λαϊκώς, κυριολεκτικώς μεν ως περιοχή, (π.χ. καημένα αμπέλια), μεταφορικώς δε ¨καημένος¨ ο δυστυχής, κακόμοιρος, ο άξιος οίκτου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου