ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (215)

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Η ελληνική γλώσσα ομιλείτο πολύ πριν από την 2α π.Χ. χιλιετία και ευρίσκετο σε υψηλό επίπεδο τελειότητας.

Είναι η βασίλισσα των Γλωσσών.

Είναι η γλώσσα των Θεών.

«Ει Θεοί διαλέγονται, την των Ελλήνων γλώττη χρώνται»

 (Κικέρων)

Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις

το τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων

κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος) 

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (215)

1) Γιατί λέμε ¨κατ’ εντολήν¨  και δεν λέμε κατ’ έκαστος αλλά καθ’ έκαστος;
2) γιατί ¨ανία¨ με γιώτα και ¨άνοια¨ όμικρον γιώτα;
3) Τι σχέσι έχει το ρ. λατρεύω  με την ¨λάτρα¨και ποια η αρχική του σημασία;
4) Ποια η διαφορά του ενεργ. απαρμφ. ¨ιδείν¨ (πρδ. χάρμα ιδείν) και του ¨ιδέσθαι¨ (χάρμα ιδέσθαι);

5) Τί σημαίνει, και γιατί, ¨παράλιος¨ και τί ¨ενάλιος;¨
6) ουσ. πτυελοδοχείον (το): τα συνθετικά και η σημασία του.
7) το κάστανο και οι ξηροί καρποί αρχαϊστί.
8) επιθ. απτόητος (ο, η). Τα συνθετικά του και η σημασία του. 

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (214) ΕΔΩ.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος.

1) κατ’ εντολήν < κατά εντολήν, το ταύ διατηρείται διότι το έψιλον της β΄ λέξεως ψιλούται, παίρνει ψιλή (γι αυτό είναι γραμματικόν έγκλημα η κατάργησις τόνων και πνευμάτων. Αλλά που να χαμπαριάζουν απ’ αυτά οι παρακμιακοί κατεδαφισταί ξυλοσχίσται.) Αντίθετα καθ’ έκαστος < κατά έκαστος < κατ’ <καθ’ ¨  διότι το επερχόμενον φωνήεν έψιλον δασύνεται, παίρνει δασεία.   

2) ανία (πρβ. μτχ. ανιόντα, κατιόντα), άνευ + ρ. ίω= υπάγω-πάω (πρβ. προστακτ. ίτε παίδες Ελλήνων). άνοια < ά(νευ) + νο-ώ (πρβ. νο-υς, έν νο-ια, νό-ημα κ.λ.π.)

3) λατρεύω, η πρώτη του έννοια είναι καθαρίζειν, ευτρεπίζειν μια οικία ή ένα χώρο (πρβ. λύτρα ανταλλαγής αιχμαλώτου). Μετά πήρε την ειδικήν έννοιαν του λατρεύειν άρα υπηρετείν ένα συγκεκριμένο ιερό χώρο, τον ναό. επομένως λάτρης είναι ο φροντιστής (νεωκόρος), και κατ’ επέκτασιν ο προσκυνητής, του ναού του θεού.  

4) ιδείν (απαρ. αορ. β΄ του ρ. ορώ, οριστική είδα, είδον) = να ειδεί κάποιος-τις, κάτι. Ιδέσθαι (απαρμφ. αορ. β΄του ορώμαι) = να ειδωθεί από κάποιον κάτι. Είναι δηλαδή της ίδιας σημασίας.

5) παράλιος (όπως παραλία) < παρά + άλς (θάλασσα, πρβ. άλ-ας, αλ-άτι, αλ-ιεύς, αλιεία κ.λ.π.) = κοντά στην θάλασσα. Ενάλιος < εν(τος) + άλς = ο περικλειόμενος από την θάλασσα (π.χ. ενάλιος πλούτος κ.λ.π.)

6) πτυελοδοχείον < ρ. πτύω (ν.ε. φτύνω) + ελ-ο (πρβ. σί-ελ-ος- σάλιο, έλ-αιον = το γλοιώδες) + δοχείον = το δεχόμενον τα πτύελα, τα φτυσίματα δοχείον.

7) κάστανο = βαλάνιον, ξηροί καρποί = τραγήματα διότι όπως ο αραβόσιτος είναι η αγαπημένη τροφή των τράγων όστις διδόμενος αλατισμένος είναι εξόχως αφροδισιακός δια να καθιστά εγκύους τας αίγας των κτηνοτρόφων.

8) απτόητος < α(νευ) + πτο< πίπτω-πέφτω + ήτ-τα = ο μη πίπτων ηττώμενος, ο αήττητος.