Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΟΥΚΡΑΝΙΚΟΥ.
Μετά την οικονομική κρίση του 08 με την Leman Brothers που κόστισε στην παγκόσμια οικονομία 13τρισ$ από το σκάσιμο των στεγαστικών δανείων ύψους 600δισ, οι ΗΠΑ έκαναν δυο αλλαγές:
Άρχισαν να τυπώνουν με μεγαλύτερους ρυθμούς νέα δολάρια για να καλύψουν τις ζημιές στην δική τους οικονομία. Άρχισαν να αντικαθιστούν το πετρέλαιο με το φυσικό αέριο ως στρατηγικό καύσιμο. Έτσι, από τα δικά τους αποθέματα, από τα σχιστολιθικά του Τέξας και μέσω του πετροδολαριου, συνεχίστηκε η εξαγωγή του εσωτερικού της πληθωρισμού ως νέα χρέη σε όλο τον πλανήτη.Η πρώτη απόπειρα αποδολαριοποίησης της παγκόσμιας οικονομίας έγινε το 09 στην σύνοδο των BRICS. (Βραζιλία, Κίνα, Ρωσία, Ινδία, Νότια Αφρική) με στόχο την αντικατάσταση του δολαρίου από το ευρώ στς διεθνείς συναλλαγές.
Η αντίδραση του θείου Σαμ ήταν άμεση. Αξιοποίησε μία κρίση χρέους στον αδύναμο κρίκο της Ευρωζώνης, την Ελλάδα, και τις μυωπικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής ηγεσίας για να μετατραπεί έτσι σε μείζονα περιφερειακή οικονομική κρίση εντός της ευρωζώνης. Έτσι χάθηκε η ιστορική ευκαιρία να αναδειχθεί το ευρώ σε παγκόσμιο νόμισμα, ενώ άρχισαν να φορτώνουν τον Ευρωπαϊκό Νότο με χρέη τύπου PSI για να μην καταρρεύσουν λίγες ευρωπαϊκές τράπεζες.
Η αναλογία μας στην πληρωμή της χασούρας των 13τρισ$ τα 140δισ που μας φέσωσαν οι Βενιζέλος-Σαμαρας με το PSI.
Η αποδολαριοποίηση εμφανίστηκε πάλι ως προτεραιότητα για τη Ρωσία το 2014 ως απάντηση στην επιβολή δυτικών κυρώσεων μετά την προσάρτηση της Κριμαίας που περιόρισε την ικανότητα των κρατικών εταιρειών και των τραπεζών να αντλήσουν χρηματοδότηση στις δυτικές αγορές . Η Κίνα άρχισε επίσης να βλέπει αξία σε αυτή την πρωτοβουλία μετά την έναρξη του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας το 2018 και τη χρήση τιμωρητικών οικονομικών μέτρων από τις ΗΠΑ του Τραμπ.
Έκτοτε, η Μόσχα έχει σημειώσει πρόοδο στη μείωση της εξάρτησής της από το δολάριο. Ωστόσο, η μακροπρόθεσμη επιτυχία εξαρτιόνταν από τον τρόπο με τον οποίο η Ρωσία θα πάντα αντιμετώπιζε δύο προκλήσεις:
(1) την αυξανόμενη εξάρτηση από το ευρώ και συνεπώς μεγαλύτερη έκθεση στις κυρώσεις της ΕΕ. και
(2) την μετατροπή του ευρώ σε ρούβλια ενώ το δολάριο κυριαρχεί στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος.
Αποδολαριοποίηση: Γιατί και πώς;
Η Μόσχα βρήκε έναν πρώιμο εταίρο στο Πεκίνο για να υποστηρίξει την προσπάθεια αποδολαριοποίησης ως μέρος της διευρυνόμενης οικονομικής συνεργασίας τους. Ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ υπέγραψε 38 συμφωνίες σε μια επίσκεψη στη Μόσχα το 2014, εμβαθύνοντας τη συνεργασία στον τομέα της ενέργειας και συνάπτοντας μια τριετή συμφωνία ανταλλαγής νομισμάτων αξίας 150 δισεκατομμυρίων γιουάν (περίπου 24,5 δισεκατομμύρια δολάρια). Η συμφωνία αυτή ανανεώθηκε για άλλα τρία χρόνια το 2017.
Η Ρωσία και η Κίνα απομακρύνθηκαν περαιτέρω από τη χρήση του δολαρίου στο διμερές εμπόριο το 2018 μετά την επιβολή βαρέων δασμών από τις ΗΠΑ σε κινεζικά προϊόντα και την έναρξη του εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας. Ενώ η Μόσχα είχε προηγουμένως πρωτοστατήσει στην πρωτοβουλία αποδολαριοποίησης, το Πεκίνο προσάρμοσε γρήγορα τη στρατηγική της Ρωσίας όταν αντιλήφθηκε τον δικό της κίνδυνο για τιμωρητικά οικονομικά μέτρα των ΗΠΑ . Αυτό άνοιξε τον δρόμο για μια συμφωνία του 2019 για την αντικατάσταση του δολαρίου με εθνικά νομίσματα σε διεθνείς διακανονισμούς μεταξύ τους. Αυτός ο οικονομικός συντονισμός βοήθησε τη Ρωσία να μειώσει την εξάρτησή της από το δολάριο στο εμπόριο. Ενώ το 80% των συνολικών εξαγωγών της Ρωσίας ήταν σε δολάρια ΗΠΑ το 2013, μόνο λίγο περισσότερο από το ήμισυ των συνολικών εξαγωγών της σήμερα διακανονίζεται σε δολάρια. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης απορροφήθηκε από το εμπόριο της με την Κίνα.
Εκτός από την αποδολαριοποίηση του διμερούς εμπορίου με την Κίνα, η Ρωσία άρχισε να αντικαθιστά τα αποθεματικά της σε δολάρια με γιουάν και ευρώ. Μεταξύ 2013 και 2020, η ρωσική κεντρική τράπεζα μείωσε στο μισό τα αποθεματικά της σε δολάρια. Το 2021, αποκάλυψε σχέδια για πλήρη απομάκρυνση όλων των περιουσιακών στοιχείων σε δολάρια από το κρατικό επενδυτικό ταμείο της και αύξηση των διαθεσίμων σε ευρώ, γιουάν και χρυσό, αποκτώντας έτσι το ένα τέταρτο των παγκόσμιων αποθεμάτων γιουάν και το 30% των αποθεμάτων χρυσού.
Νέα νομίσματα, νέες προκλήσεις.
Αυτή η συνεργασία είναι ωστόσο άνιση, με τη Ρωσία να πρωτοστατεί στην εξεύρεση εναλλακτικών λύσεων για το δολάριο. Ενώ μόνο το 23% των ρωσικών εξαγωγών προς την Κίνα διακανονιζόταν σε δολάριο το 2020, το 60% των κινεζικών εξαγωγών στη Ρωσία εξακολουθούσαν να εκφράζονται σε δολάριο. Επιπλέον, ενώ η Ρωσία ανακοίνωσε σχέδια για τη δημιουργία ενός νέου συστήματος διεθνών πληρωμών με την Κίνα το 2019 που θα λειτουργούσε ως εναλλακτική λύση στο SWIFT που κυριαρχείται από τις ΗΠΑ , το Πεκίνο δεν έχει ακόμη δεσμευτεί πλήρως. Δεν ενθάρρυνε τις κινεζικές τράπεζες να ενταχθούν στο ρωσικό σύστημα (“ Sisteme Peredachi Finansovykh Soobshchenii ” ή SPFS), και αυτή τη στιγμή, η Τράπεζα της Κίνας είναι το μοναδικό κινεζικό μέλος του συστήματος .
Ακόμα κι αν η Ρωσία και η Κίνα μειώσουν σημαντικά την εξάρτησή τους από το δολάριο, τα νέα νομίσματα θα παρουσιάσουν μια νέα σειρά προκλήσεων. Ο Πούτιν έχει αναγνωρίσει το ίδιο . Προχωρώντας προς τα εμπρός, οι προσπάθειες αποδολαριοποίησης θα αντιμετωπίσουν δύο επιπλέον προκλήσεις.
Πρώτον, το ευρώ διέλυσε το δολάριο και έγινε το κυρίαρχο νόμισμα στο διμερές εμπόριο Ρωσιας-Κινας. Ενώ η χρήση του ευρώ μειώνει την έκθεση της Ρωσίας στις κυρώσεις των ΗΠΑ, δεν την προστατεύει όμως καθόλου τη ρωσική οικονομία από τις κυρώσεις της ΕΕ. Μέχρι την εισβολή στην Ουκρανία η ΕΕ είχε επιβάλλει 150 κυρώσεις σε οντότητες και ιδιώτες στη Ρωσία και έχει δηλώσει την πρόθεσή της να επιβάλει περισσότερες εάν η Ρωσία συνεχίσει την επιθετικότητά της στην Ουκρανία, πράγμα που το έκανε .Δεύτερον, δεδομένης της συνεχιζόμενης υπεροχής του δολαρίου ως μέσου ανταλλαγής στις διεθνείς αγορές συναλλάγματος, η πώληση ευρώ σε αντάλλαγμα για ρούβλια είναι πιθανό να είναι δύσκολη χωρίς να περάσετε από το δολάριο, όπως έμαθε το Ιράν πριν από μερικά χρόνια . Εκτός εάν οι χώρες μπορούν να επεκτείνουν τις συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων μεταξύ τους και με άλλες χώρες ή να αναπτύξουν εναλλακτικές λύσεις όπως ένα ψηφιακό νόμισμα κεντρικής τράπεζας (CBDC) που παρακάμπτει το δολάριο, αυτή η έμμεση συμμετοχή του δολαρίου αμβλύνει τη δύναμη της αποδολαριοποίησης.Ωστόσο, θα χρειαστεί λίγος χρόνος για ένα τέτοιο CBDC να αμφισβητήσει τον ρόλο του δολαρίου στις διεθνείς πληρωμές. Το Πεκίνο και η Μόσχα θα δυσκολευτούν επίσης να πείσουν άλλες χώρες να αντικαταστήσουν το δολάριο με ένα πιο ασταθές ρούβλι ή το κινέζικο RMB . Οι μετοχές των ρωσικών και κινεζικών νομισμάτων στις διεθνείς συναλλαγές αντικατοπτρίζουν αυτήν την πραγματικότητα. Τον Δεκέμβριο του 2021, το μερίδιο του κινεζικού RMB στις διεθνείς πληρωμές ήταν μόνο 2,7%, πίσω από το δολάριο ΗΠΑ (40,5%), το ευρώ (36,7%) και τη βρετανική λίρα (5,89%). Το μερίδιο του ρωσικού ρουβλίου ήταν μόλις 0,21%.
Τι έγινε με τον πόλεμο.
Καθώς οι δύο χώρες σχεδιάζουν να αυξήσουν το διμερές εμπόριο βραχυπρόθεσμα, τα αμερικανικά οικονομικά και διπλωματικά think tanks φώναζαν από τις αρχές του 21 ότι είναι πιο σημαντικό από ποτέ οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση να συντονίσουν την πολιτική κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Ο συνεχής διατλαντικός συντονισμός θα περιορίσει τα οφέλη της απομάκρυνσης από το δολάριο προς το ευρώ και θα διατηρήσει την ισχύ των χρηματοπιστωτικών μέσων στην εργαλειοθήκη των ΗΠΑ. Έλεγαν.
Έτσι, ακόμα κι αν η Ρωσία αποδολαριοποιήσει το εμπόριο της με την Κίνα και αντικαταστήσει τα αποθεματικά σε δολάρια με άλλα νομίσματα, θα δυσκολευτεί να επιβάλει κυρώσεις στην οικονομία της – τον πρωταρχικό της στόχο.
Αν όμως η Ρωσία και η Κίνα καταφέρουν να συνεργαστούν τελικά για την αποδολαριοποίηση του εμπορίου μέσω ενός νέου νομίσματος τύπου ψηφιακό ευρώ, ανάμεσα στις χώρες της Euroasia και την Κίνα, μόνο η εσφαλμένη ευθυγράμμιση των στόχων τους είναι δυνατή για να επιβραδύνει την περαιτέρω αποδολαριοποίηση. Ιδιαίτερα δε αν στο νέο νόμισμα συνδεθούν και άλλα ψηφιακά νομίσματα, όπως πχ αυτό που ετοιμάζει η Ινδία.
Η Ρωσία, με την εισβολή της στην Ουκρανία, άρχισε να εισάγει ενεργά νέες πρωτοβουλίες για την αποδολαριοποίηση του εμπορίου και των συναλλαγών, αλλά η Κίνα είναι ακόμη απρόθυμη και στις δύο πλευρές.
Έτσι, όπως αναμένεται από τον Οκτώβριο του 21, εντείνονται οι προσπάθειες εισαγωγής και νέων CBDC νομισμάτων στο καλάθι που διαμορφώνει το νέο νόμισμα αλλά είχαμε και μια απρόσμενη κίνηση του Πούτιν. Η συμμετοχή σε αυτό και εμπορευμάτων, όπως το φυσικό αέριο ή το σιτάρι, που τώρα τα αποθέματα τους βρίσκονται κυρίως υπό των έλεγχο της Ρωσίας και της Κίνηση που ενδιαφέρει πλέον ως θετική όλες τις πετρελαιοπαραγωγες χώρες, όπως. την Σαουδική Αραβία, που ήδη εκδηλώθηκε.
Τι θα κάνει τώρα η ΕΕ γνωστό: τίποτα, έχει ήδη βρεθεί στο καναβάτσο με αυτό το ευρώ και αυτές τις αρχαιες-προ-κρισεων πολιτικές που ακολουθεί.
Η μελλοντική αντίδραση του Μπάιντεν σε όλο αυτό είναι ακόμα ακαθόριστη και ασαφής. Για πρώτη φορά μετά τον 71 οι ΗΠΑ δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το υπερόπλο τους, το δολάριο. Οι ΗΠΑ έχουν καθυστερήσει σημαντικά στον δικό τους αντίστοιχο εκσυγχρονισμό του νομισματικού τους συστήματος, έχοντας διαθέσιμα μόνο ψηφιακά νομίσματα ιδιωτών αγκυστρωμένα με τίποτα ή με την Wall Street.
Έτσι η προάσπιση της ειρήνης τώρα, πριν κλιμακωθεί ο πόλεμος και σε άλλες ευαίσθητες γεωπολιτικά περιοχές, αποκτά ακόμα μεγαλύτερη σημασία από την συνήθη. Αυτό ως προς την "άμυνα". Για το ποιες επιθετικές πρωτοβουλίες θα έπρεπε τώρα να κάνει η Ελλάδα ως δύναμη Διπλωματίας- Διαβούλευσης -Διαπραγμάτευσης και για την προάσπιση των ανοιχτών μας θεμάτων, που μπήκαν σε φάση διακινδύνευσης από την ανερμάτιστη πολιτική Μητσοτάκη σε όλα, θέμα για άλλο σεντόνι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου