ZEYΣ ΕΛΑΥΝΩΝ


Κυριακή 12 Μαΐου 2024

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (160)

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Η ελληνική γλώσσα ομιλείτο πολύ πριν από την 2α π.Χ. χιλιετία και ευρίσκετο σε υψηλό επίπεδο τελειότητας.

Είναι η βασίλισσα των Γλωσσών.

Είναι η γλώσσα των Θεών.

«Ει Θεοί διαλέγονται, την των Ελλήνων γλώττη χρώνται»

 (Κικέρων)

Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις

το τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων

κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος) 

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (160)

1) κ. ο.  Ίστρος (Δούναβις) (ο). Η ετυμολογία του δίδει την περιγραφή του και την ερμηνεία του. Το ομόηχον ¨οίστρος¨ έχει κάποια σχέσι;

2) ουσ. άρθρον (το) και αριθμός (ο): έχουν την ίδια ρίζα και αρχική σημασία.

3) ωστικό κύμα λέμε: επιθ. ωστικός (ο ) από τί ρήμα προέρχεται και γιατί ανόρθόγραφα ¨οστικό¨ αλλάζει και το νόημά του;

4) Το ν.ε. ρ. κάνω (όπως αρχ. ρ. ποιώ) από ποιο ρήμα προήλθε;


5) επιθ. γηγενής (ο,η): η ετυμολογία του.

6) επιθ. αμελής (ο,η): τα συνθετικά του και έχει σχέσι με το ¨μέλλον¨

7)  κ.ο. Ακράγας (γεν. Ακράγαντος) αρχ. ελλ. πόλι της Σικελίας. Βρίσκεται στο νότιο άκρο της νήσου. Έχει σχέσι μ’ αυτό η ονομασία του;  

8) ρ. γλυτώνω και γλιτώνω με ενεργητικής φωνής κατάληξι και μέσης φωνής σημασία: Πώς ετυμολογείται; Τίνος ρήματος είναι παραφθορά;         

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (159) ΕΔΩ.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος:

1) Ίστρος < ιστός (πρβ. αρχ. ρ. ίστημι, το ίστίον-κατάρτι, ιστός σημαίας κ.λ.π.) + ροή =  ο οιονεί υδάτινος ιστός – ποταμός (Δούναβις βαρβαριστί) ο διατρέχων καθέτως την ανατολικήν Ευρώπην.   

2) άρθρον, αριθμός < άρτρον, αριτμός < (μόριον) τρ- ( πρβ. = τεμ-άχιον, τέρ-μα, τ-μήμα, τ-ραύμα, διά-τρ-ησις, τηρ-ώ κ.λ.π.) = το  τεμαχισμένο, κομματιασμένο τι,

3) ωστικόν < ρ. ωθώ, άπωσις, ουσ. ώσις, άπ-ωσις. Οστικός < οστούν (το) (πρδ. οστική μάζα.) Εδώ φαίνεται η αξία της ιστορκής ορθογραφίας για την κατανόησι των λεπτών εννοιών τηες ελληνικής γλώσσης.   

4) κάνω < κανονίζω = βάζω εις τάξιν, τακτοποιώ.

5) γηγενής < γη + γεννώμαι. Κατά την αρχαίαν παράδοσιν  οι πρώτοι άνθρωποι της αστρονομικής εποχής του Κρόνου (σήμερον εποχή του Διός) εγεννώντο-εβλάσταινον εκ της γης και γηράσκοντες απεδίδοντο συρρικνούμενοι ως σπόροι και πάλιν εις αυτήν.

6)  αμελής < α + μέλησις, ρ. μέλω = ο μη δεικνύων ενδιαφέρον. Μέλλον < μελτόν < μελ- (η) - τόν = αυτό το οποίο περιμένει προετοιμαζόμενος ο άνθρωπος να έλθη.     

7) Ακράγας < άκρον + γη.

8) γλυτώνω < (εκ παραφθοράς) λυτρώνω < λύτρα + ωνώ (πρβ. (ο) ψώνια.) = (κυριολεκτική σημασία) δια λύτρων απελευθερώνω εκ της δουλείας κάποιον. Μεταφορικώς, απαλλάσσομαι.  

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

3)μάλλον προέρχεται από την "ώση"=ώθηση,σπρώξιμο, δηλ. την άσκηση δύναμης ώστε να κινηθεί κάτι
5) γη+ γένος,αυτός που το γένος του γεννήθηκε στο μέρος που ζεί.
6) Α (στερητικό) + μέλημα (=φροντίδα, προσοχή, επιμέλεια).Αυτός που δεν ενδιαφέρεται για την πράξη που έχει αναλάβει να φέρει εις πέρας.
7) μήπως επειδή είναι στην άκρη της νήσου, το 1ο συνθετικό είναι η λέξη "άκρον";;
ΞΕΝΟΔΟΧΩΦ