Η γκρίζα ζώνη της Συμφωνίας των Πρεσπών αναφορικά με το δίκαιο των εμπορικών σημάτων, αποτυπώνεται στη διάταξη του άρθρου 1 παρ. 3 περ. Θ’ της Συμφωνίας, που έχει ως εξής:
Σε σχέση με το Ονομα Βόρεια Μακεδονία & τις Ορολογίες στις εμπορικές ονομασίες (commercial names), τα εμπορικά σήματα (trade marks) & τις επωνυμίες (brand names) Τα Μέρη (δηλαδή Ελλάδα & Σκόπια) συμφωνούν να υποστηρίξουν και ενθαρρύνουν τις επιχειρηματικές κοινότητές τους, να θεσμοθετήσουν ένα ειλικρινώς δομημένο & καλόπιστο διάλογο στο πλαίσιο του οποίου θα επιδιώξουν και θα βρουν αμοιβαίως αποδεκτές λύσεις στα θέματα που πηγάζουν από τις εμπορικές ονομασίες, τα εμπορικά σήματα & τις επωνυμίες (commercial name, trademarks & brand names, αντιστοίχως) σε διμερές & διεθνές επίπεδο. Για την υλοποίηση των προαναφερόμενων προνοιών θα δημιουργηθεί μία Διεθνής Ομάδα Ειδικών, αποτελούμενη από Εκπροσώπους των δύο Κρατών στο πλαίσιο της Ευρ. Ενωσης με την κατάλληλη συνεισφορά των Ην. Εθνών & του ΔΟΤ (Διεθνούς Οργανισμού Τουρισμού). Αυτή η ομάδα ειδικών θα συγκροτηθεί εντός του 2019 και θα ολοκληρώσει την εργασία της εντός τριών ετών. Τίποτα στην παρούσα διάταξη δεν θα επηρεάσει την παρούσα εμπορική χρήση μέχρις ότου εξευρεθεί αμοιβαία συμφωνία, όπως εδώ προβλέπεται.”

 Στην ελληνική έννομη τάξη το Δίκαιο των Εμπορικών Σημάτων διέπεται από τον κωδικοποιημένο Ν. 4072/2012 (ΦΕΚ 86 Α), κύριες διατάξεις του οποίου ορίζουν τα εξής: Το Σήμα μετά τη νόμιμη καταχώρισή του συνιστά μόνιμο & αποκλειστικό περιουσιακό στοιχείο του κατόχου του με όλες τις ασφαλιστικές δικλείδες για την προστασία του, ενώ παράλληλα ικανοποιεί την ανάγκη του καταναλωτή για εύκολη αναζήτηση και ανεύρεση των προϊόντων της προτίμησής του, γνωστών & αναγνωρισμένων για την ποιότητα και τις ιδιότητές τους. Επίσης, το κατοχυρωμένο σήμα χρησιμεύει για την αποφυγή του κινδύνου παραπλάνησης του καταναλωτή κατά την επιλογή παρόμοιων ή παραπλήσιων προϊόντων. Σε ευρωπαϊκό & διεθνές επίπεδο το σήμα εξυπηρετεί και την ομαλή, εύρυθμη & απρόσκοπτη λειτουργία του υγιούς, ελεύθερου και ανόθευτου ανταγωνισμού. Η προστασία του σήματος διαρκεί μιά δεκαετία από την επομένη της νόμιμης καταχώρισής του με δυνατότητα παράτασης ανά δεκαετία.
Ο νόμος αυτός στο άρθρο 123, θεσπίζει ορισμένους λόγους απολύτου απαραδέκτου ως προς την καταχώριση των σημάτων. Μεταξύ άλλων, επισημαίνονται τους εξής:
Ως Σήματα δεν καταχωρίζονται
α. αυτά που μπορεί να παραπλανήσουν το καταναλωτικό κοινό ως προς τη φύση, την ποιότητα & τη γεωγραφική προέλευση των προϊόντων,
β. αυτά που εμπεριέχουν ή αποτελούνται από ονομασία προέλευσης ή γεωγραφική ένδειξη γεωργικών προϊόντων και τροφίμων που έχουν ήδη καταχωρηθεί σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία και αφορούν τον ίδιο τύπο προϊόντος, με την προϋπόθεση ότι η αίτηση καταχώρισης του εν λόγω σήματος υποβάλλεται μεταγενέστερα της αίτησης καταχώρισης της ονομασίας προέλευσης ή της γεωγραφικής ένδειξης των γεωργικών προϊόντων & τροφίμων και
 γ. Ειδικά για τα οινοπνευματώδη ποτά & κρασιά δεν καταχωρίζονται ως σήματα αυτά που προορίζονται να διακρίνουν κρασιά & ποτά που εμπεριέχουν ή αποτελούνται από προστατευόμενη εκ της ενωσιακής νομοθεσίας, γεωγραφική ένδειξη υποδηλούσα συγκεκριμένα κρασιά & οινοπνευματώδη, εφόσον τα προς καταχώριση τέτοια δεν έχουν αυτήν τη συγκεκριμένη προέλευση.
Τα Ενδικα Μέσα σε περίπτωση παραβίασης του απολύτου απαραδέκτου είναι αφενός η ανακοπή ανά στάδιο της διαδικασίας καταχώρισης κι αφετέρου η αίτηση ακύρωσης & έκπτωσης μετά την ολοκλήρωση της καταχώρισης, από οιονδήποτε έχει έννομο συμφέρον συμπεριλαμβανομένων των Επιμελητηρίων και των Ενώσεων Καταναλωτών του κωδικοποιημένου Ν. 2251/1994 περί προστασίας του καταναλωτή.
Σημαντικότερη και ευρύτερη προστασία παρέχει το άρθρο 150 που επί προσβολής σήματος αναγνωρίζει αφενός τη δυνατότητα ασφαλιστικών μέτρων για άρση προσβολής & παράλειψή της στο μέλλον και αφετέρου την έγερση αποζημιωτικής αγωγής. Συγκεκριμένα, κατά την παράγραφο 5 του άνω άρθρου προβλέπεται ότι Οποιος υπαιτίως προσβάλλει ξένο σήμα υποχρεούται σε αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση ηθικής βλάβης. Το δικαστήριο εδώ συνυπολογίζει ιδίως, τις αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις, τα διαφυγόντα κέρδη, καθώς και τα οφέλη που αποκόμισε ο προσβολέας, ενώ καθιερώνεται εξαιρετική αρμοδιότητα (ήτοι ανεξαρτήτως αιτούμενου ποσού) του Μονομελούς Πρωτοδικείου που δικάζει με τη νέα τακτική διαδικασία και χρονικό ορίζοντα πενταετούς παραγραφής από το τέλος του έτους στο οποίο έγινε το πρώτον η προσβολή.
Ολο αυτό το προστατευτικό πλέγμα καλύπτει και το λεγόμενο Σήμα Ελληνικών Προϊόντων & Υπηρεσιών του άρθρου 184, σύμφωνα με το οποίο θεσπίζεται προαιρετικό σήμα διάκρισης της προέλευσης των ελληνικών προϊόντων & υπηρεσιών, ενιαίο για όλες τις κατηγορίες προϊόντων & υπηρεσιών, μη δυνάμενο να παραπέμπει σε άλλα σήματα. Το σήμα αυτό καταχωρίζεται ως επίσημο σήμα του Ελληνικού Κράτους από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Διανοητικής Ιδιοκτησίας, κατά το άρθρο 6 της Διεθνούς Σύμβασης των Παρισίων.
Τα ειδικότερα κριτήρια για την απονομή του άνω Σήματος (άρθρ.188), είναι στα μεν φυσικά προϊόντα (ήτοι αγροτικά & κτηνοτροφικά) η παραγωγή, εκτροφή ή συγκομιδή να γίνεται στην ελληνική επικράτεια, στα δε μεταποιημένα η βασική πρώτη ύλη να προέρχεται από την Ελλάδα, ενώ στα λοιπά βιομηχανικά & βιοτεχνικά προϊόντα το κόστος παραγωγής να συντελείται στην Ελλάδα.
Μέχρι σήμερα έχουν καταχωρισθεί με το Ελληνικό Σήμα 962 ελληνικά προϊόντα, όπως προκύπτει από το ηλεκτρονικό μητρώο πιστοποιημένων ελληνικών προϊόντων & υπηρεσιών, που τηρείται στο Υπουργείο Αναπτυξης & Επενδύσεων.
Ωστόσο σε αυτά ΔΕΝ περιλαμβάνονται τα ελληνικά προϊόντα μακεδονικής προέλευσης, διότι τα ελληνικά προϊόντα που κυκλοφορούν ήδη στο εξωτερικό και φέρουν τη σήμανση “ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ”, όπως ο Μακεδονικός Οίνος Τσάνταλη, ο Μακεδονικός Χαλβάς Χαϊτογλου, τα Μακεδονικά Κριτσίνια Παπαδόπουλου, το Μακεδονικό Γιαούρτι της Μεβγάλ, οι πιπεριές Φλωρίνης κλπ, πρέπει άμεσα να πιστοποιηθούν ως ΕΛΛΗΝΙΚΑ σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, διότι τίθενται ευθέως υπό αμφισβήτηση ως προς την ελληνική/μακεδονική τους προέλευση και υπό καθεστώς “διαπραγμάτευσης μεταξύ Ελλάδος – Σκοπίων” βάσει της διάταξης του άρθρου 1 παρ. 3 περ. Θ της Συμφωνίας των Πρεσπών, με υπαρκτό τον κίνδυνο απωλείας τους.
Δυστυχώς, λαμβανομένων υπόψη όλων των ανωτέρω, το επιλεγέν από τον ΣΕΒΕ για την παγκόσμια σήμανση των Ελληνικών Μακεδονικών Προϊόντων και παρουσιασθέν χθες στη Θεσσαλονίκη από τον Πρόεδρο του κ. Γιώργο Κωνσταντόπουλο παρουσία του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη, “Συλλογικό Σήμα ΕΕ” με ονομασία που περιλαμβάνει τον όρο “Μακεδονία” στη φράση αγγλιστί “MACEDONIA THE GREAT” με τονισμένα (bold) τα γράμματα GR της λέξης GREAT, πόρρω απέχει από τις νομοθετικές επιταγές, τόσο του ελληνικού όσο και του κοινοτικού Δικαίου για τα εμπορικά σήματα, και επουδενί δεν υποδηλώνει τη χώρα προέλευσης των σηματοδοτούμενων προϊόντων.
Η δε, απλοϊκη εξήγηση που δόθηκε χθες πως (δήθεν) παραπέμπει στο διεθνές σήμα της Ελλάδος (GR) διόλου ΔΕΝ πληροί την απαραίτητη προϋπόθεση για σαφήνεια της χώρας προέλευσης, εν προκειμένω της Ελλάδας. Τέλος, το κυριάρχο στην εικαστική απεικόνιση κεφαλαίο “M” περισσότερο θυμίζει το Μ των MacDonalds παρά την Ελληνική Μακεδονία. Κατά συνέπεια, το εν λόγω Σήμα πάσχει πολλαπλών ελαττωμάτων γραμματικών, φραστικών και εικαστικών που το καθιστούν ατελές κι ακατάλληλο για τον επιδιωκόμενο σκοπό του, μη δηλωτικό και παραπλανητικό για το ελληνικό και παγκόσμιο καταναλωτικό κοινό.
Το παρόν επιμελήθηκε η κα Ευαγγελία (Λίλα) Κοζυράκη – Τακτικό μέλος της Ευνομίας – Επικεφαλής του Παρατηρητηρίου καταστρατήγησης δικαιωμάτων δανειοληπτών και καταναλωτών.

Πηγή