ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ (19)

 

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Γράφει ο ΛεξιΘήΡ :

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (19) 

1)  Άκ-ρη, ακ-τή, ακ-ρ-ίς (-ίδος) , ακ-ίς (- ίδος), ίς (ίνα), ρίς (ρίνα, ρινικός, -η,-ό)  τι κοινό στοιχείο έχουν;

2) Γιατί άλλο θύρα και άλλο πύλη;

3)  Πείρα, πέρας, πέρασμα, πειρασμός γιατί ανήκουν στην ίδια νοηματική γειτονιά;  

4)   Γιατί ¨ορθοπαιδικός¨ το σωστό και όχι ¨ορθοπεδικός¨;              

5)   Ευτεχνία και ευτεκνία (τέκνον και τέχνη) έχουν κάποια σχέσι;

6)  Κι αυτός ακόμα ο βάρβαρος Ατα (-Τούρκ) έχει ομηρική λεκτική συγγένεια.

7)  Λιταί και λιτανεία πώς συνδέονται;

8) Η λέξις ¨χάρμα¨ πόθεν  κατάγεται;          

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (18) ΕΔΩ.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος.

1)  Κοινή έννοιά των η κορύφωσις που σηματοδοτεί η ρίζα ακ-. Πρβ. ακ-μή, Ακ-ρόπολις κ.λ.π.  

2)   θύρ-α (πρβ. θύ-λ-αξ (ο) ) σημαίνει την εις οικίαν διείσ-δυ-σιν-είσοδον ενώ η λ. πύλ-η την εις πόλ-ιν είσοδον καθ’ ότι αι αρχαίαι έως και μεσαιωνικαί πόλεις ήσαν οχυραί (τετειχισμέναι) η δε είσοδος και έξοδος εις αυτάς εγίγνετο δια των πυλών.

3)  Αι ανωτέρω λέξεις συνανάγονται προς την λ. πορεία (η) όπως και η λ. Πειραιεύς (λιμενικόν πέρασμα) και Πόρτο-γαλία. Ωε εκ τούτου η μεν ¨πείρα¨ είναι η γνώσις της πορείας και του πέρατος αυτής μεταφορικώς, ο δε πειρασμός δηλοί το πάθος του  κολλάν και παραμένειν εις ένα πέρασμα.   

4) Η ιστορική ορθογραφία ορθοπα-ιδικός είναι και η ορθή: ορθόν + ρίζα πα- (εκ του πά-σχω, αορ. έ-πα-θον) και η οποία σημαίνει επανόρθωσιν-αποκατάστασιν του κατεαγότος (κάταγμα) -σπασμένου οστού ενώ η απλοποιημένη  ορθογραφία ορθοπεδικός εκ των λατινογενών γλωσσών (orthopedique κ.λ.π.) μεταφέρει εις την ελληνικήν παραποιημένον και αντιφατικόν νόημα: ορθόν+ πέδη (πρβ. τροχο-πέδη, χειρο-πέδη, πέδη-σις) = φρένο, αναστολή της αποκαταστάσεως του θραυσθέντος οστού. Το ίδιο ισχύει και δια το Γραικία (γηραιά, γραία, γριά + γη) της οποίας λέξεως η ιστορική ορθογραφία με ¨αι¨ διατηρείται εις το λατινικόν Gr-ae-cia αγγλ. Gr-ee-ce , απόλλυται όμως εις το γαλλ. Grece και ιταλ. Grecia όπως και η ετυμολογική της προσέγγισις και ερμηνεία.   

5) Η ¨τέχν-η¨ είναι κι αυτή μια μορφή ¨τέκν-ου¨ πνευματικού εκ του τοκετού του εφευρετικού νού.           

6)  Έχει την απάντησιν και σ’ αυτό ο divus Όμηρος.  Άττα (ο) = παππούς, πατήρ, (Ι 607)  ¨Άττα γεραιέ, Φοίνιξ, διοτρεφές.¨  ( Φοίνιξ ο του Αχιλλέως παιδαγωγός.)

7) Αι λιταί των αρχαιοελληνικών θρησκειών είναι αι παρακλήσεις της χριστ. θρησκείας εξ ού και η λ. λειτουργία και η εκτός χριστιανικού ναού τελουμένη λιτα-νεία ήτοι περιφορά ιερών εικόνων μετά ύμνων και δεήσεων δια σοβαρά και επείγοντα περιστατικά αιτούντα την ουρανίαν συνδρομήν.      

8) χάρμα ( χαρά+μένω) = απόκτη-μα χαράς, χαράς πράγ-μα.