Τι είναι το Web3; Σε τι διαφέρει από το σημερινό Web2 και που μας οδηγεί.

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ :

Τι είναι το Web3; Σε τι διαφέρει από το σημερινό Web2 και που μας οδηγεί.

Το Web 3 ή όπως κάποιοι μπορεί να το αποκαλούν "web3.0" ή "web3" - είναι ένας νέος όρος που κάνει τον γύρο της βιομηχανίας της πληροφορικής και του internet. Η τεχνολογία Blockchain, που βρίσκεται στον πυρήνα του, θα επηρεάζει έτσι κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας. 

 

Σε αυτήν την ανάρτηση-σεντονι, λέει πώς οι τεχνολογίες blockchain μεταμορφώνουν το διαδίκτυο όπως το γνωρίζουμε. Από την εξέλιξη του Διαδικτύου τα τελευταία 30 χρόνια, μόνο λίγες εταιρείες ελέγχουν σήμερα ολόκληρο το οικοσύστημα. Αυτές οι εταιρείες είναι το Facebook, η Google, το Netflix, η Amazon, η TicToc, το Signal κλπ

 

Τι είναι όμως το web 3 και πώς μας βοηθά να μειώσουμε την εξάρτηση μας από τη "μεγάλη τεχνολογία" γνωστή και ως FAANG (Facebook, Apple, Amazon, Netflix, Google);;

 

Για να κατανοήσουμε το web 3, θα πρέπει να το πάρουμε από την αρχή. Πρέπει να καταλάβουμε τι ήταν το web1 και το web2. Όσο βρισκόμαστε σε αυτό, θα προσπαθήσουμε επίσης να κατανοήσουμε τις αδυναμίες κάθε έκδοσης του Ιστού για να καθορίσουμε την απαίτηση για το web3. Ας βουτήξουμε λοιπόν στην ιστορία του Διαδικτύου.

 

Τι είναι το Web 1;

 

Το Διαδίκτυο δημιουργήθηκε πριν από περίπου 30 χρόνια. Αρχικά δέν ήταν αυτό που βλέπουμε σήμερα. Σκεφτείτε το τότε Διαδίκτυο ως μια τεράστια εγκυκλοπαίδεια που τοποθετήθηκε σε έναν κοινό διακομιστή. Το μόνο που θα μπορούσατε να κάνετε είναι να αποκτήσετε πρόσβαση σε αυτές τις πληροφορίες με τη μορφή στατικών ιστοσελίδων και να τις διαβάσετε. Άντε να στείλετε και ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Αυτό μόνο.

 

Δεν υπήρχε περίπτωση να αλληλεπιδράσετε μαζί του. Το μόνο που θα μπορούσατε να κάνετε είναι « μόνο για ανάγνωση » . Οι διαφημίσεις που αποτελούν τον πυρήνα των επιχειρηματικών μοντέλων των εταιρειών τεχνολογίας της νέας εποχής, δεν υπήρχαν τότε. Γιατί; Γιατί τι καλό έχει μια διαφήμιση που δεν μπορείς να κάνεις κλικ;; Δεν προσφέρει στον διαφημιστή τίποτα περισσότερο από ένα μήνυμα που μεταδίδεται από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο.

Αυτή η εποχή συνεχίστηκε μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000.

 

Τι είναι το Web 2;

 

Με την πρόοδο στις τεχνολογίες που βασίζονται στον ιστό, οι προγραμματιστές άνοιξαν το δρόμο στους ανθρώπους να αλληλεπιδρούν με τις ιστοσελίδες. Όχι μόνο θα μπορούσατε να έχετε πρόσβαση σε ένα κομμάτι περιεχομένου, αλλά και να μοιραστείτε τη γνώμη σας σχετικά με αυτό με τη μορφή κειμένου, εικόνας ή ορισμένων εγγενών εργαλείων όπως «Μου αρέσει», «Κοινή χρήση» κ.λπ. Αυτό θα μπορούσε εύκολα να χαρακτηριστεί ως εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

 

Οι ρόλοι παραγωγής περιεχομένου μετακινήθηκαν έτσι από λίγα άτομα (οι ειδικοί) σε σχεδόν όλους όσους είχαν πρόσβαση στο διαδίκτυο. Η άνοδος του περιεχομένου που δημιουργείται από χρήστες οδήγησε σε μια αλλαγή παραδείγματος στα επιχειρηματικά μοντέλα των εταιρειών Διαδικτύου και στην ανάπτυξη ενός άλλου ξεχασμένου κλάδου των μαθηματικών/πληροφορικής, της λεγόμενης "Τεχνητής νοημοσύνης" (ΑΙ), που τα θεωρητικά της υποβαθρα υπάρχουν από την δεκαετία του 40.

Εταιρείες και ιδιώτες βρήκαν νεότερους, καινοτόμους τρόπους για να κερδίσουν έσοδα. Για παράδειγμα, κάποιος θα μπορούσε τώρα να διδάξει κάτι μεσα από ένα βιντεο στο YouTube και να κερδίσει χρήματα από αυτό. Εάν ένα άτομο είχε σημαντική επιρροή σε μια ομάδα ανθρώπων, θα μπορούσε τώρα να συνδεθεί με τις επωνυμες " μάρκες" και να πληρωθεί για να προωθήσει το προϊόν τους.

 

Μια άλλη έντονη διαφορά μεταξύ του web 2 και του web 1 ήταν η εμπειρία χρήστη (UX). Οι εταιρείες Web 2 έκαναν υψηλή την τέχνη της δημιουργίας όμορφων "ταξιδιών" των χρηστών μετατρέποντας την εμπειρία μας στο διαδίκτυο ως απολύτως απρόσκοπτη.

 

Εκτός από αυτό, η χρήση του Διαδικτύου στα κινητά τηλέφωνα σημείωσε άνοδο σε σύγκριση με επιτραπέζιους υπολογιστές και φορητούς υπολογιστές κατά την εποχή του web 1. Αυτή η αλλαγή έδωσε στο Διαδίκτυο μια πολύ αναγκαία κινητικότητα και άνοιξε το δρόμο για μαζική υιοθεσία των καινοτομιών που έφερνε στις επικοινωνίες και τις συναλλαγές..

 

Σύμφωνα με την έκθεση κερδών του Ιανουαρίου, το Facebook είχε 3,3 δισεκατομμύρια ανθρώπους να συρρέουν στην πλατφόρμα του κάθε μήνα . Για μια προοπτική, αυτό είναι περίπου το 45% του παγκόσμιου πληθυσμού.

 

Ζητήματα και κύρια προβλήματα με το Web 2:

 

Σκέφτεστε πώς καταλήξαμε με προβλήματα ξαφνικά; Το Web 2 ήταν όλα όσα χρειαζόταν η ανθρώπινη φυλή. Μια αμερόληπτη πλατφόρμα για να εκφράσετε τις απόψεις σας, ένας έξυπνος τρόπος για να κερδίσετε χρήματα από τις δεξιότητές σας, ένα μέρος για να μοιραστείτε τις σκέψεις σας με τον κόσμο και ποιος ξέρει, ίσως βρείτε αγάπη για κάποιους.

 

Λοιπόν, αυτή είναι μόνο η μία πλευρά της ιστορίας. Ας εξερευνήσουμε την άλλη πλευρά του:

 

Μυστικότητα:

 

Κάθε σας ενέργεια παρακολουθείται αυτήν τη στιγμή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αυτά τα δεδομένα στη συνέχεια τροφοδοτούνται σε υπερυπολογιστές που προβλέπουν το καλύτερο δυνατό περιεχόμενο για να σας κρατήσουν κολλημένους στην πλατφόρμα τους για μεγαλύτερη διάρκεια. Έτσι δεν είναι ευφυολόγημα αν κάποιος πει ότι η Google ή το Facebook ή η X του Musk μπορούν σήμερα να γνωρίζουν για εσάς πολύ περισσότερα απ' όσα μπορεί να συλλέξει παράνομα πχ η ΕΥΠ φυτεύοντας στο κινητό σας κάποιο λογισμικό pegasus ισραηλινής τεχνολογίας.

 

Όταν περνάτε αμέτρητες ώρες στην αγαπημένη σας πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης, αυτές οι εταιρείες βγάζουν χρήματα. Ας μάθουμε πώς.

 

Επιχειρηματικό μοντέλο διαφήμισης Web 2 με βάση τα δεδομένα σας:

 

Όποιες αλληλεπιδράσεις έχετε σε αυτές τις πλατφόρμες μεταφράζεται σε τεράστιο όγκο δεδομένων, που αποθηκεύονται στους διακομιστές τους.

Σκεφτείτε το έτσι. ανοίγεις το Instagram και αρχίζεις να σκρολάρεις άσκοπα. Εμφανίζεται μια φωτογραφία του ιδανικού σας αμόρε σας και σας αρέσει (ψηφίζετε). Στη συνέχεια, εμφανίζεται η ανάρτηση του ανατριχιασμένου γείτονά σας και σας ζητά να επιλέξετε την επιλογή "Εμφάνιση λιγότερων σαν αυτό". Εν αγνοία σας, τροφοδοτείτε με δεδομένα στην πλατφόρμα. Το ίδιο συμβαίνει με κάθε κλικ που κάνετε σε ένα site με πορνό ή χαζεύοντας σε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα. Φαινομενικά αθώα και άσχετα πράγματα δημιουργούν το προφίλ σας, χωρίς εσείς να το γνωρίζετε.

 

Αν όμως συνδυαστούν όλα με τα δεδομένα από τα προφιλς των "φίλων" σας, μερικά προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να συνάγουν, με μεγάλη βεβαιότητα, τις καταναλωτικές σας ανάγκες ή συνήθειες, τις πολιτικές σας απόψεις, το πόσο φερεγγυοι μπορεί να είσαστε για ένα δάνειο, τις σεξουαλικες ή ιδεολογικές σας προτιμήσεις ή ακόμα από το αν θα πάτε διακοπές αυτό το καλοκαίρι.

 

Πώς όμως χρησιμοποιούν αυτά τα δεδομένα;;

 

Πηγαίνουν στις επώνυμες φίρμες προϊόντων και τους λένε: «Γεια, έχουμε μια λίστα με πελάτες που είναι γύρω στα είκοσι, αγαπούν τα χαριτωμένα βίντεο με κουτάβια, περνούν το Σαββατοκύριακο μαγειρεύοντας, ψωνίζουν στο διαδίκτυο τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα, δημοσιεύουν συχνά τις selfies τους κ.λπ. και θα ήταν ιδανικοί στόχοι για το προϊόν σας.

Πληρώστε μας για να τους δείξουμε τη διαφήμισή σας».

 

Το ίδιο κάνουν και για στις εταιρείες "επικοινωνίας" που εξειδικεύονται στην πολιτική, πουλώντας στον κάθε Γκρηνμπεργκ εκδούλευση με λίστες ανθρώπων ταξινομημένους με το τι πιστεύουν ή σε τι είναι ευάλωτοι για να χειραγωγηθούν. Ειδικά προγράμματά μετά θα αναλάβουν να τους βομβαρδίσουν με fake news ή προβολή άσχετων θεμάτων σε κάθε search που θα κινούν, δημιουργώντας έτσι προσωποποιημένες καμπάνιες χειραγώγησης μέσω της προβολής μιας virtual πραγματικότητας ή κανονικότητας. 

 

Επομένως, τα δεδομένα χρήστη (σας) είναι ένα προϊόν που πωλείται σε επώνυμους και εταιρείες, που τελικά τα χρησιμοποιούν για να δημιουργήσουν στοχευμένες διαφημίσεις/περιεχόμενο που εξυπηρετεί τους σκοπούς τους. Εάν κάτι δίνεται δωρεάν, εσείς είστε το προϊόν. Νόμος!

 

Fake news, ποιότητα περιεχομένου και ποιός έχει την ευθύνη τους.

 

Σε έναν "κόσμο" όπου τα πάντα είναι δυνατά για την μεγιστοποίηση του κέρδους ή του βαθμού χειραγώγησης εκατομμυρίων ανθρώπων, οι "κανόνας χρήσης" ή οι κώδικας κοινότητας κλπ έχουν μόνο την ισχύ καλαμπουριού. Όπως καλαμπούρι, και μάλιστα κακόγουστο, είναι και η πολιτική ανεξαρτησία αυτών των μέσων υπερσυγκέντρωσης δεδομένων από όποιον πλειοδοτήσει. Είτε αυτός λέγεται CIA ή NSA είτε κάποιος βαρόνος που ξεπλένει μαύρο χρήμα μέσω των διασυνδέσεων του με κάποιους πολιτικούς ή δικαστές. Ο απόλυτος ευτελισμός κάθε αρχής δημοκρατίας!

 

Συγκέντρωση:

 

Το Web 2 και όλα τα πιο πάνω ελέγχονται από μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας όπως η Google, η Apple, το Twitter, το Netflix και Meta/ Facebook. Τα τελευταία χρόνια αυτές οι εταιρείες έχουν γίνει εξαιρετικά ισχυρές λόγω αυτού. Αυτό σημαίνει ότι η εξουσία να τραβήξει κάποιος την πρίζα ή να ορίσει τις παραμέτρους των προγραμμάτων ΑΙ, βρίσκεται στα χέρια μιας κεντρικής οντότητας που δεν δίνει αναφορά σε κανένα (εκτός ίσως στους μεγαλομετόχους της).

 

Ο δεύτερος κίνδυνος που σχετίζεται με τη συγκέντρωση είναι η διακοπή λειτουργίας τους. Κάθε, ολιγόωρη έστω, κατάρρευση της google ή του Facebook κοστίζει εκατοντάδες δισ στην πραγματική οικονομία που εξαρτάται από τις "ευκολίες" του web2.0

 

Τι είναι το web3.0

 

Τώρα που γνωρίζουμε τα κύρια προβλήματα που προκύπτουν από το web2, μπορούμε να εκτιμήσουμε τη σημασία και την ανάγκη του web3. Η ιδέα του web 3 δημιουργήθηκε με την έλευση της τεχνολογίας Blockchain, αρχικά μετά την οικονομική κρίση του 08 και από την ανάγκη να αποκεντρωθούν οι οικονομικές συναλλαγές εκτός του (ετοιμόρροπου) τραπεζικού συστήματος. Πολύ γρήγορα αυτές οι τεχνολογίες άρχισαν να έχουν εφαρμογή και σε άλλους τομείς που δεν έχουν σχέση με τα κρυπτονομίσματα. Όπως πχ στην οργάνωση των πληροφοριών που δημιουργούν ένα "φάκελο υγείας" με τα ιατρικά σας δεδομένα.

 

Το Web3 κληρονομεί τις ιδιότητες του από τις ίδιες τις βασικές αρχές του blockchain, δηλαδή την αποκέντρωση. Στη σφαίρα web3, τα δεδομένα σας δεν αποθηκεύονται υποχρεωτικά σε κάποιον κεντρικό διακομιστή. Αντίθετα, μπορεί να αποθηκεύονται στη δική σας φύλαξη και πάντα κάτω από τον απόλυτο δικο σας έλεγχο, σε δημόσια δίκτυά blockchain που δεν ανήκουν σε κανέναν. Έτσι πχ, μπορείτε να τα διαγράψετε. Αδιανόητο αυτό στο web2.0! Αλλά όλη η διαδικασία κτήσης αυτών των δεδομένων σας (και όχι το περιεχόμενο τους, που αποθηκεύεται κωδικοποιημένα), είναι δημόσια ορατή στον οποιονδήποτε.

 

Ακολουθεί ένα παράδειγμα για το πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει αυτό:

 

Φανταστείτε ότι δημοσιεύετε σε μια πλατφόρμα όπως το facebook, αλλά τεχνολογίας web3. Αντί απλώς να δημοσιεύετε και να το ξεχνάτε, όλη αυτή η πνευματική παραγωγή σας μπορεί να γίνει NFT, μια μορφή ανταλλαξιμου ψηφιακού παγίου, που εκδίδονται στο όνομά σας και καταχωρείται στο ηλεκτρονικό σας πορτοφόλι. 

 

-Τώρα μπορείτε να μεταφέρετε αυτό το περιεχόμενο που δημιουργήσατε σε κάποια άλλη πλατφόρμα, αν χρειαστεί. Πχ στο blog σας.

-Θα μπορούσατε επίσης να πουλήσετε την ιδιοκτησία αυτών των ψηφιακών παγίων που αποκτήσατε σε ορισμένες εταιρίες που διατηρούν τα ηλεκτρονικά τους μαγαζιά στην ίδια ή σε κάποια άλλη πλατφόρμα social commerce.

-Αυτά τα NFT τα χρειάζονται για να διαφημιστούν μέσα στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούν, πληρώνοντας όποιον επιλέξει να δεί το μήνυμα τους!

-Θα μπορούσατε επίσης να συγκεντρώσετε χρήματα αξιοποιώντας τον χρόνο που σπαταλάτε σερφάροντας. Περιοριζόσαστε μόνο από τη φαντασία σας.

 

Συμπέρασμα: 

 

Εάν είστε κάτοχος των δεδομένων σας, μπορείτε να δημιουργήσετε έσοδα όπως θέλετε. Θα μπορούσατε επίσης να μοιραστείτε ένα μέρος των εσόδων με την πλατφόρμα για την ενεργοποίηση αυτής της δημιουργίας εσόδων. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο το web3 έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τα ισχύοντα και να ανατρέψει τα κακώς κείμενα του web2.0

Aλλα δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο σημείο να είναι όλα ουράνια τόξα και λαμπερά χρώματα στο web3.

 

Μερικά ζητήματα που μπορεί να αποτελέσουν εμπόδιο σε αυτό το ταξίδι είναι τα εξής:

 

A. H ανωνυμία και η ταυτότητα του χρήστη.

Η απόλυτη ανωνυμία δεν νοείται σε οτιδήποτε κινείται στην δημόσια σφαίρα. Η ανεξέλεγκτη ανωνυμία οδηγεί στην κυριαρχία όσων κάνουν bullying ή χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για να πουλήσουν/προωθήσουν κάτι μαύρο ή κοινωνικά επικίνδυνο, όπως πχ η παιδεραστία και το trafficking.

 

B. Φιλικότητα προς τον χρήστη:

Ενώ η κατοχή των δικών σας δεδομένων φαίνεται σαν μια ουτοπική ιδέα, η διεπαφή χρήστη για να το κάνετε αυτό δεν είναι στα επίπεδα web 2, επί του παρόντος. Συχνά, πρέπει να δημιουργήσετε ένα πορτοφόλι, να θυμάστε φράσεις και να αποθηκεύσετε τα περιουσιακά σας στοιχεία. 

 

Χωρίς κεντρική αρχή Δημιουργίας Κανόνων, όπως στην καθυστερημένη σε αυτόν τον τομέα ΗΠΑ, σημαίνει επίσης ότι κανείς δεν είναι υπεύθυνος εάν χάσετε τα κλειδιά σας και ως εκ τούτου τα δεδομένα.

 

Η ΕΕ σε αυτόν τον τομέα προηγείται, έχοντας δημιουργήσει ήδη την βάση προστασίας των χρηστών με τα Data και Digital Service Acts, αλλά και στον τομέα προστασίας της οικονομίας από τις πρακτικές ξεπλύματος μαύρου χρήματος μέσω ψηφιακών παγίων μεσω του κανονισμού MICA. Αλλά και με τις προδιαγραφές νέου τύπου ψηφιακών ταυτοτήτων, τις Self Sovereign Identity, όπου υλοποιείται ή ταυτοποίηση και μοναδικοποίηση κάθε ενός (άρα και το περιεχόμενο των ηλεκτρονικών πορτοφολιών όπου συνδέονται τα data του) αυτόματα και χωρίς κάποια Κεντρική οντότητα με στρατιές από moderators.

 

Γ. Κόστος λειτουργίας:

Ενώ είμαστε έτοιμοι να κατέχουμε τα δεδομένα μας, ποιος θα τα φιλοξενήσει σε αυτήν την περίπτωση; Εταιρείες όπως το Facebook και η Amazon διαθέτουν τεράστιες εγκαταστάσεις (διακομιστές) που αποθηκεύουν τεράστιες ποσότητες δεδομένων που παράγονται από εμάς. Εάν αυτές οι εταιρείες δεν βγάζουν το ίδιο ποσό χρημάτων, πώς θα διατηρηθεί αυτό το μοντέλο αποθήκευσης;

 

Διαφαίνεται ήδη η διάδοχη γενιά εταιριών που θα τις χρησιμοποιήσει, ενδεχομένως θα είναι με την μορφή συμμετοχικών Decentralized Autonomous Organisation (DAOs) με τους χρήστες του web3.0 να έχουν λόγο και έλεγχο στο πόσο θα χρεώνουν ως ποσοστό από κάθε συναλλαγή που διενεργείται με εκείνα τα NFT που διάβασες πιο πάνω στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης που υποστηρίζουν.

 

Για ποιόν λόγο νομίζετε ότι έχουν χάσει σχεδόν την μισή τους χρηματιστηριακή αξία τους τελευταίους λίγους μήνες οι τεχνολογικοί γίγαντες υπό το όνομα FAANG;;

Λίγα πλέον τα ψωμιά τους.

Και τι νομίζετε ότι κάνουν οι νέοι ταλαντούχοι ειδικοί της πληροφορικής, που είναι και η πλειοψηφία των εργαζομένων της "μεγάλης παραίτησης", κυρίως στις ΗΠΑ? Οι περισσότεροι εγκατέλειψαν τις τεχνολογικές εταιρίες FAANG και αναπτύσσουν εφαρμογές στο web3.0.

 

Δ. Λογοκρισία:

Η αντίσταση στη λογοκρισία ήταν πάντα έμφυτη ανάγκη για την ανθρωπότητα. Ωστόσο, τι γίνεται αν τα πράγματα πάνε εκτός ελέγχου; Ποιος θα πει στοπ τους πυροβολισμούς στο Καπιτώλιο ή στην διάδοση μιας fake είδησης που θα οδηγήσει σε μια σφαγή στο Μυρναμάρ;;

 

Όλα αυτά τα ερωτήματα δεν έχουν ακόμη λυθεί. Ωστόσο, έχει ενδιαφέρον να παρακολουθήσετε τις σχετικές εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα που επηρεάζει, πλέον, κάθε πτυχή της κοινωνικής και οικονομικής μας πραγματικότητας. Θα σας κρατήσω ενήμερους/ες από αυτό το μέτωπο, όπως εξελίσσεται τώρα και με την σοβαρή εμπλοκή Ελληνικών Πανεπιστημίων. Όπως πχ η Πάντειος, που πρωτοπορεί, σε παγκόσμιο επίπεδο, στον τομέα παραγωγής και διανομής ειδήσεων "χωρίς μεσάζοντες", περιοριζόταν δραστικά και τα fake news. Επί του web3.0 δηλαδή.

 

Και τελικά:

 

Με τις αυξανόμενες ανησυχίες για το απόρρητο των δεδομένων κάθε μέρα, οι καινοτομίες του web3.0 θα εμφανιστούν πιο γρήγορα από ποτέ. Είναι σημαντικό να εξοπλιστείτε με μια βασική κατανόηση αυτού του χώρου, καθώς θα επηρεάσει τον τρόπο που εργαζόμαστε, επικοινωνείτε, ενημερώνεστε ή διασκεδάζετε.

 

Πάνω στην νέα πραγματικότητα, όπως διαμορφώνεται, διαφαίνονται ίσως, από τους πιο διορατικούς και τολμηρούς, και οι νέες ευκαιρίες για την δημοκρατία, δίπλα σε αυτές που εμφανίζονται ως απειλές της από την μετάλλαξη του κόσμου προς το Bretton Woods III.

 

Τον τρελό δηλαδή κόσμο που αναδύεται γύρω από τους νομισματικούς πολέμους ισχύος σε ζώνες επιρροής, που πυροδοτήθηκαν στην Ουκρανία.

 

Καταλαβαίνεις τώρα, έτσι;;

 

Υ.Γ Eπι τις ουσίας, το web3.0 είναι μια μηχανή που μετατρέπει τον χρόνο των χρηστών που συχνάζουν σε αυτό σε χρήμα, κάτω από τον απόλυτο έλεγχο τους. Ότι έκανε δηλαδή με πιο πρωτόγονο τρόπο η Αρχαία Αγορά της Αθήνας, επι της οποίας στηρίχθηκε το πρώτο μοντέλο δημοκρατίας σε αυτόν τον πλανήτη. Εκεί η επιβράβευση για την συμμετοχή στα κοινά γίνονταν με 2-3 οβολούς, τίποτα δεν ήταν τζάμπα.