ZEYΣ ΕΛΑΥΝΩΝ


Κυριακή 17 Μαρτίου 2024

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (152)

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Η ελληνική γλώσσα ομιλείτο πολύ πριν από την 2α π.Χ. χιλιετία και ευρίσκετο σε υψηλό επίπεδο τελειότητας.

Είναι η βασίλισσα των Γλωσσών.

Είναι η γλώσσα των Θεών.

«Ει Θεοί διαλέγονται, την των Ελλήνων γλώττη χρώνται»

 (Κικέρων)

Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις

το τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων

κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος) 

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (152)

1)   ουσ. θόρυβος (ο): η ετυμολογία του.

2) ¨ισάνεμος τους πόδας Αχιλλεύς¨ (Ομηρ.) τι σημαίνει το ¨ισάνεμος¨;

3) ουσ. δηλητήριον (το). αναλυόμενον εις τα συνθετικά του δίδει την ερμηνεία του.

4)  ουσ. βόθρος (ο). τα συνθετικά του.


5)  κυρ. ον. Πύθων (ο). Τί σημαίνει και τί  συμβολίζει το ¨ Πυθοκτόνος Απόλλων¨  και Πνύκα;

6)   νεοελλ. ρ. παίρνω: Γιατί γράφεται με άλφα γιώτα;

7)   αρχ. επιρ. άγαν = πολύ. Πώς ετυμολογείται και ερμηνεύεται;

8)   νεοελλ. ρ. πάω και ουσ. φαϊ (το): Είναι παραφθορά τίνων λέξεων;  

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (151) ΕΔΩ.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος:  

1)   θόρυβος < θορυ ( < τόρυ < τρυ, πρβ. ρ. τρυ-πώ) + βοή = η βοή που τρυπά την ακοή.   

2) ισάνεμος = ο ταχύπους-ωκύπους ως άνεμος.

3) δηλητήριον < δήλον + (ρίζα) τρ- ήτοι το εμφανώς τρ-αυματίζον.

4)  βόθρος < βάθος + ροή: η απορροή (πάτος< βάθος) των λυμάτων.

5) Πύθων < ρίζα πυ-  (πρβ. ουσ. σ-πυ-ρί) + ρίζα θο- (πρβ. ουσ. βά-θος, κάτ-ω, κάτωθι καθιζάνω, καθίζησις, πίθ-ος, σ-πυ-ρί, πύ-ον) = το κατώτατο σάπιο-σεσηπός υλικό ίζημα. Μεταφορικώς αλληγορικώς η γηίνη ερπετική και ζωώδης συνειδητότης την οποίαν η Απολλώνειος ανωτέρα συνειδητότης του ελληνανθρώπου κατενίκησε και υπερίσχυσε.

6) παίρνω < επαίρνω < επαίρω < επί (τους ώμους) αίρω-σηκώνω = κατά λέξιν ¨παίρνω πάνω μου.¨

7)   αρχ. επιρρ. άγαν < άγω (= υπ-άγω, πάω, οδηγώ τι) + άνω = πάω, ανεβάζω πάνω.

8)  πάω < υπάγω. φαϊ < φαεί < φαείν < φαγείν (το) αρχαίο απαρέμφατο αορ. β΄ του ρήματος τρώγω γι αυτό δεν έχει ενική γενική ονόματος ¨του φαγιού¨ αλλά απαρεμφατική, το φαγείν, γεν. του φαγείν κ.λ.π.   

1 σχόλιο:

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ είπε...

2) ¨ισάνεμος τους πόδας Αχιλλεύς¨ (Ομηρ.) τι σημαίνει το ¨ισάνεμος¨;

Ότι ήταν ταχύς/γρήγορος σαν τον άνεμο. «τὸν ἰσάνεμόν τε ποδοῖν Ἀχιλῆα».Ευριπίδης

ίσος+άνεμος= ισάνεμος

Ο Όμηρος κάνει 504 αναφορές στο πρόσωπό του Αχιλλέα και το όνομά του συνοδεύεται από πολλά επίθετα, δηλωτικά της παρουσίας του (ή επιθετικούς προσδιορισμούς), τα οποία τον χαρακτηρίζουν ως πρόσωπο. Ο Αχιλλέας είναι : διος, φίλος Διός, διογενής, ποδάρκης, πόδας ωκύς, ποδώκης, θεοείκελος(θεόμορφος), Πηλείων, Πηλείδης, Αιακίδης…

Βέβαια μεγαλύτερη εντύπωση μας κάνει η συχνή εμφάνιση των επιθέτων (και των προσδιορισμών) που αναφέρονται στην ταχύτητά του, ως κυρίαρχο γνώρισμά του, τα οποία συνοδεύουν το όνομά του 71 φορές !