ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ (30)

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.


Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις

το τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων

κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος)


ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (30 )

 
1)  ¨Ορθοπ α ι  δικός¨  είναι το σωστό (ιστορική ορθογραφία) και όχι ορθοπ  ε δικός. Γιατί;

2) Στύξ (Στύγα) (η) και στυγνός, στυγερός πώς ετυμολογούνται;

3) Ουσία και παρουσία σε τί διαφέρουν;

4) κόρφος(ο):  είναι παραφθορά ποιας λέξεως;

5) ρ. κάνω, έκανα κ.λ.π.: Από ποια λέξι προέρχεται;

6) Ποια η διαφορά του ρ. γιγνώσκω και δια-γιγνώσκω;

7) Βήμα και διά-βημα: τί σημαίνουν;

8) normal: Ελληνικό κι αυτό.  

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (29) ΕΔΩ .

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

(Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος)

 
1)  Διότι ορθοπαιδικός = ορθό (επανόρθωσις, αποκατάστασις) + παίω (=κτυπώ) και πά-σχω (αορ.β΄ έ –πα- θον, ουσ. πάθος,  ομόρριζομε του ουσ. παι-δί  που ξυλίζεται  δια παραπτώματα και προς σωφρονσιμόν…)   άρα οιατρίκός όρος ορθοπαιδικός αποκατάστασις, θεραπεία κτυπημάτων- τραυμάτων,  Αντιθετα η ρίζα πεδ- (πρβ.  πέδη, χειροπέ-δη , πέδ-ιλον (=υπόδημα που κρατά το πόδι), εκκλησ. πεπεδημένος) σημαίνει δεσμά και εμπόδιον, επομένως το ορθοπ ε δικός δίδει ερμηνείαν  ¨αποκατάστασις   δεσμών¨  όπερ δεν στέκει λογικώς και γνωσιακώς.

2)  Στύξ, στύγα, στυγερός (πρβ. στί- βω, στυγν-ός, στεγ(α)νόν, στέ-γη, στό-μιον, μά-στιγ-α  κ.λ.π.) δηλοί το αφυδατωμένο, ξηρό  και  αποκεκομμένο ζωής, κινήσεως και δημιουργίας. Είναι και δια την ελληνικήν Μυθολολογίαν το ανήλιον εκείνο, σκοτεινόν στόμα,  το κοσμικόν υγρόν ρεύμα  του μέλανος θανάτου το οποίον μόνον οι αθάνατοι θεοί  διαπερώσι  σωματικώς,  των δε ανθρώπων, νομοτελειακώς, καταξηραίνει-στεγνώνει   και κατατρώγει-αποσυνθέτει  το θνητόν σώμα.

3)  Ουσία είναι το ανά πάσαν στιγμήν πραγματικώς υπάρχον, παρ-ουσία δε  αυτό που παρ-ακολουθεί την ουσίαν και άλλοτε μεν ταυτίζεται προς αυτήν άλλοτε δε παρ-ουσιάζεται ως  νεκρός ¨τύπος¨  που υποκαθιστά αυτήν υποκριτικώς και ψευδώς.

4)  κόρφος, ετυμολογείται ουχί εκ της  κορυφής > κορφής αλλά  προήλθεν εκ παραφθοράς της  λ. κόλπος (πρβ. (το) εγκόλπιον,  βλ. και λαϊκήν έκφρασιν  ¨ του ήρθε κόλπος- πνιγμός¨  και Μέναδρον, προκόλπιον ) και σημαίνει  πάν κοίλ-ωμα,  εδώ την αγκάλην του στήθους που ως κόλπος περικλείει  τα ενηγκαλισμένα αντικείμενα.

5)  ρ.κάνω: προέρχεται εκ του ρ. κανονίζω και όχι εκ του ρ. κάμνω που σημαίνει κουράζομαι, (πρβ.  ουσ. κάματος), κουράζομαι, αορ. απέ(ό)καμα.

6)  Όπως και άλλο γνώσις (πληροφόρησις-μάθησις) και άλλο διάγνωσις (= διαπίστωσις ήτοι γνώσις προκύπτουσα κατόπιν ενδελεχούς ερεύνης  )  όπως η ιατρική διάγνωσις-γνωμάτευσις.    Όθεν το ρ. δια-γιγνώσκω σημαίνει εξακριβώ, δια-λέγω κατόπιν βασάνου την ορθήν γνώσιν μεταξύ πολλών φαινομένων ως πιθανών.

7) Βήμα είναι κίνησις ποδών εξ ιδίας πρωτοβουλίας ενώ  διά-βημα-πρό-τασις  είναι μεταφορική κίνησις  έναντι αντιπάλου ¨βήματος¨ που μας προ(σ)καλεί ή απειλεί. (πρβ. και  λόγος – διά-λογος)       

8)     no-r-mal  < (το) ο-μαλ όν, αρμονικόν, κανονικόν.