ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (42 )

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις
ο τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων
κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος)

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (42)

1)  Αδυσώπητος: Η ετυμολογία του.

2) ευεξία, αυτάρκεια, ανεπάρκεια, φιλαρέσκεια: Τα συνθετικά των λ.

3) όρος (το), όρεξις, οργή (η), οργασμός (ο): Ποια η κοινή των γλωσσική ρίζα;  

4)  απειλή, οφειλή (η ): Πώς σχετίζονται;

5) θέατρον: Τα συνθετικά και το έτυμον της λέξεως.

6)  Περσεύς και Πέρσης (ο): Πρόκειται για ονοματοποιημένο επίθετο.  Τί  σημαίνει;

7)  Φρυγανιά (η): Ποια η εννοιολογική καταγωγή της λ.;

8) ανιούσα, κατιούσα (η): Είναι μετοχαί Ε.Φ. Τίνος ρήματος, ποια τα συνθετικά των  και τι σημαίνουν;         

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (41) ΕΔΩ.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος.

1) επιθ. αδυσώπητος (ο) < α-δυσ(πρβ. δυσ-άρεστος, δύσ-κολος, δυσ-τυχία, Ο-δυσ-σεύς) + ώπ (πρβ. όπ-σις >-όψις, -ωπός π.χ.  χαρ-ωπός, σκυθρ-ωπός.) = ο σκληρός και αμείλικτος την όψιν.

2)  Η ρίζα ορ- και άρ- (πρβ. αίρ-ω, άρ-σις, έπ-αρ-σις) δηλούσα το οριακόν, ακραίον  και υψηλόν.  Οργασμός = όρ (όπως όρ-ιον) +γ-άζ-ω  εις όρ-ιον άγ-ω.

3)  Ευεξία < ευ+ έχ-ω. Αυτ-άρκεια < αυτός + αρκ-ούμαι, αν-επ-άρκεια < αν (πρβ. αν-ευ)+ επ-άρκεια. Φιλαρέσκεια < φιλ  (πρβ. ρ. φιλ-ώ) + αρέσκεια = η αυταρέσκεια.

4)  οφειλή (η) < οπ (πρβ. οπ-ίσω) + ειλ (πρβ. αιρ-ώ, αορ. β΄ είλ- ον, είλ-ωτες- δούλοι) = τα προς αποπλήρωσιν  οπίσω χρεωστούμενα.  Απειλή (η) < από+ ειλ- ή = η επισειομένη οφειλή.   

5) θέατρον (το): < θέα +τρον ( <θρον)  = θέας θρόνος. (πρβ.  Κήλητρον (το), η αρχαία ονομασία Καστοριάς  = κηλή-ματος- μαγικού κάλλους θρόν-ος).

6)  Περσεύς, Πέρσης =  ο  πορθητής.  (Ως κατακτηταί οι λαοί της αρχαίας περσικής αυτοκρατορίας ωνομάζοντο από τους Έλληνες Πέρσαι δηλαδή εκ-πορθηταί όπως αργότερον ο οθωμανός της Κων/πόλεως πορθητής Μωάμεθ.

7)   Φρυγανιά (η) : εκ του ρ. φρύγω (εις (φυρ >)πυρ+ άγω) = αποστεγνώνω τι δια πυράς.  8)  Μτχ. ενεστ. του αν-ή κατ- είμι και ίω και έρχομαι,  ο αν- η (κατ-)ιών, η -ιούσα, το -ιόν.    (πρβ. ¨  Ίτε ( = εμπρός, προβαίνετε ) παίδες Ελλήνων.¨