Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις
ο τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων
κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.
(Πλούταρχος)
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (35)
1) Περιωπή (η): Ποια τα συνθετικά και η ερμηνεία της λ.
2) Τί σχέσι έχουν μαστός και στόμα όπως και
3) … ο κήρυξ (και κήρυγμα) μ’ ένα γάιδαρο ως επίσης
4) ο καρκίνος (κάβουρας) με το κράνος;
5) Ο ξένος: Από ποιο επίρρημα ετυμολογείται;
6) Οπ-τός = ψητός και Οπτ-άνιον = μαγειρείον, κουζίνα, αρχαιοελληνιστί. Πόθεν πηγάζει η σημασία των αυτή και γιατί το ουσ. (η) οπ-τ-ασία έχει τελείως διαφορετική σημασία;
7) Πνεύμων, τί ακριβώς σημαίνει;
8) Η κούκλα πώς πήρε το όνομά της;
Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (34) ΕΔΩ .
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος
1) περιωπή < περί + όπ-μα < όμ-μα, μάτι. Η αφ’ υψηλού τα πέριξ επιβλέπουσα προνομιούχος θέσις.
2) στό-μα και μα-στός. ( = το θηλάζον εκ του μητρικού μαστού στόμα του βρέφους .
3) κήρυξ (ρ.κηρύσσω, ουσ. κήρυγμα) = ο τελάλης, ο διαλαλών-διατυμπανίζων και μεταφέρων ειδήσεις και αποφάσεις της πολιτικής ή θρησκευτικής εξουσίας. Εκ ρίζης καρ- (πρβ. γ-καρ-ίζω δυνατά σαν γάιδαρος) αλλά και γαρ- (πρβ. αρχ.ελλ. ρ.γαρύω, ν.ε. ουσ. γαρ-γάρα και ρ. γαρ-γαλιέμαι και εν τω άμα ξεφωνίζω.)
4) Καρκίνος (κάβ-ουρας) = ρίζα καρ-κ-, ο έχων σκληρόν έλυτρον (καβούκι) (πρβ. ουσ. κρά-νος, κράτος, Κρήτη (σκληρά ως βραχώδης γη), καύκαλον, καρπός, κ.λ.π.)
5) Ξέ-νος εκ του επιρρ. έξ-ω = ο έξ-ωθεν εισερχόμενος.
6) Οπ-τός = ρίζα hοπ- (όμικρον δασυνόμενον, πρβ. ουσ. έψησις και αφ-έψημα (από+ έψημα) και όχι απέψημα. Οπ-τασία, ρίζα οπ- (πρβ. άπ-οψ-ις < άπ-όπ-σις) και όχι άφοψις.
7) Πνεύμων < πνοή+μένω, εκεί που εδράζεται η εισπνοή-εκπνοή.
8) Κούκλα (η:) εκ του ρ. κουκουλώνω=ντύνω διότι οι παλιές κούκλες (πρβ. μοδιστρικά μανεκέν- ανδρείκελα) ήταν γυμνές ώστε τα μικρά κοράσια παίζοντας τους άλλαζαν αυτοσχέδια ρούχα ντύνοντας και ξεντύνοντάς τες. Μτφ. η όμορφη κοπέλλα.
4 σχόλια:
7) Πνεύμων, τί ακριβώς σημαίνει;
πνεύμων: ἢ πλεύμων, ονος, ὁ, (περὶ τοῦ τύπου καὶ τῆς ἐτυμολογίας ἴδε ἐν τέλει)· ― ὡς καὶ νῦν, κοινῶς «φλεμόνι»,
Μεταφορικά η πηγή ζωής, καθαρού αέρα όπου ο άνθρωπος μπορεί να έρθει σε επαφή με την φύση.
Η έδρα των ερωτικών ορμών και επιθυμιών («Διὸς τυραννεῑ πλευμόνων», Σοφ.)
Σχηματίζεται απο την λέξη πλεύμων ενώ η λέξη πνεύμων που επικράτησε σχηματίστηκε μετά την επίδραση της με το πνεύμα...η λέξη πλεύμω... ανάγεται στη ρίζα pleu- «επιπλέω, κολυμπώ» του ρ. πλέω (με επίθημα -μων, πρβλ. ελεή-μων), λόγω του ότι οι πνεύμονες επιπλέουν στο νερό.
" πνεῦμ' ἀνεὶς ἐκ πλευμόνων" μας λέει ο Ευριπίδης.
Μπορώ να ρωτήσω κάτι άσχετο; Δεν ξέρω γρι από Αρχαία Ελληνικά και γενικά είμαι στόκος ο καημένος αλλά αγαπητέ Λύκαστρε θα το εκτιμούσα αν μπορούσες να μου λύσεις την εξής απορία: Το "ορώντες" είναι ενεργητική μετοχή που σημαίνει "αυτοί που βλέπουν" και το "ορώμενοι" παθητική που αντίστοιχα σημαίνει "αυτοί που βλέπονται"; Ευχαριστώ και συγνώμη για την ενόχληση.
Πολύ σωστά. Η ερώτησίς σου είναι η σωστή απάντησις.
Βλέπεις όμως ότι ο αυτόματος ορθογράφος σού βγάζει κόκκινο. Απαγορεύονται το ¨ορώντες και ορώμενοι¨ είναι καθαρεύουσα, βγαίνεις έξω απ' το γλωσσικόν πολίτικαλ κορέκτ, την λεξιπενικήν δημοτικοκομμουνιστικήν γλωσσικήν πεπατημένην. (Αλλιώς γλωσσική τρομοκρατία.)
Όσο για το ¨γρι¨ της άγνοιάς σου σου (εκ του γρι-κώ= γνωρίζω γραικικά, πρβ. γκρίκλις) δεν δίνεις αυτή την εντύπωσι. Όποιος έχει καθαρεύουσα γλωσσική παιδεία (κι εσύ φαίνεται να έχης) ξέρει και 70% αρχαία. Πολύ αριστοκρατική και επικίνδυνη παιδεία και γλώσσα πάντως αυτή που δεν προσφέρεται προπάντων για αποικιακό κοτζαμπασίδικο κράτος όπως η κακομοίρικη, ηττοπαθής και με σύμπλεγμα ανωτερότητος (όπως τα παιδιά των διασήμων) Ελλάς της σήμερον. Καλλιεργεί γαρ ελεύθερα πνεύματα.
Εξ ού και ο παράλληλος με την διαχρονική ελληνική γενοκτονία, ο πρόσφατος μεταπολιτευτικός γλωσσικός διωγμός-εκφυλισμός.
Γραμματική Τζαρτζάνου παλαιού Γυμνασίου πάντως χρειάζεται και εγκυκλοπαίδεια Πασά όπως και εθνικό υπερήφανο φρόνημα για την εθνική μας αποκατάστασι. Γι' αυτό πολεμάμε και ευελπιστούμε. Η πατρίς είναι ιερά, είναι ο ναός του θεού δια τους ευγενείς Έλληνας.
Όσο για την ¨συγνώμην¨ σου, φίλε, επαινετή σου η ευγένεια αλλά όχι και ο δισταγμός. Ίσα-ίσα ευχαρίστησίς μας η συμβουλή για την όποια απορία αναγνωστών και εφ' όσον έχομε γνώσι.
Έρρωσο αεί.(Αρχαίο πλην διαχρονικό κι αυτό.)
Ο Λεξιθήρ.
" Όσο για το ¨γρι¨ της άγνοιάς σου σου (εκ του γρι-κώ= γνωρίζω γραικικά, πρβ. γκρίκλις) δεν δίνεις αυτή την εντύπωσι"
Ακριβώς.!!!! Το κατάλαβες αμέσως αγαπητέ Λεξιθηρ.
Δημοσίευση σχολίου