ΣΧΟΛΙΟ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟΥ : Η πολιτική της λειτουργίας της Ελλάδας ως απόφυση της Δύσης μετατρέπεται σε θανάσιμη παγίδα. Η Ελλάδα είναι ένα τεράστιο γεωπολιτισμικό μέγεθος που είναι καταδικασμένο να πρωταγωνιστήσει στο νέο Μεγάλο Παιχνίδι στην Ευρασία. Το θέμα είναι πως. Ως παίκτης ή ως τρόπαιο;; Το ότι Κίνα και Ρωσία έχουν σχέσεις με την Τουρκία δε σημαίνει ότι δεν τους βολεύει να έχουν σχέσεις με εμάς. Ακριβώς για αυτό το λόγο τους βολεύει και τους παραβολεύει.Διότι η Ελλάδα θα λειτουργεί ως ισορροπιστής στους εκβιασμούς της Τουρκίας προς αυτούς. Για να μην μιλήσω για Γαλλία και Ινδία όπου εκεί το πράγμα είναι ξεκάθαρο. Εμείς λανθασμένα δίνουμε γη και ύδωρ στους Αμερικάνους ΧΩΡΙΣ ΑΝΤΑΛΛΑΓΜΑΤΑ, ξεχνώντας πως ο μόσχος ο σιτευτός σφάζεται πάντα για τον άσωτο υιό την Τουρκία.
Τις τελευταίες μέρες βλέπουμε άναυδοι τον νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ να προσπαθεί να δημιουργήσει τον πιο επικίνδυνο αντίπαλο των ΗΠΑ στην ιστορία τους, σπρώχνοντας τη Ρωσία και την Κίνα τη μία στην αγκαλιά της άλλης.
Για να πούμε βέβαια την αλήθεια, αυτό έχει ξεκινήσει εδώ και πολλά χρόνια. Η πολιτική «εναντίον όλων» που ακολουθεί η Ουάσιγκτον ωθεί τις δύο μεγάλες ευρασιατικές Δυνάμεις στο να υπερβούν τα ανταγωνιστικά στοιχεία στις γεωπολιτικές τους ταυτότητες και να προχωρήσουν σε μια πρωτοφανή στην Ιστορία σύζευξη.
Στην αρχή της προεδρίας Τραμπ, βέβαια, έγιναν κάποιες αναιμικές προσπάθειες για να αντιστραφεί αυτή η εξέλιξη, αλλά η αντίδραση του βαθέος κράτους στην Ουάσιγκτον ήταν τόσο μεγάλη που τίποτα δεν μπόρεσε να γίνει.
Έτσι, οι ΗΠΑ και ο κόσμος ολόκληρος βρίσκονται ενώπιον του αμείλικτου ενδεχομένου, οι δύο μεγάλες ευρασιατικές Δυνάμεις να προχωρήσουν σε μια πρωτοφανή συσσωμάτωση, η οποία, αν εξελιχθεί, θα μπορούσε να αποτελέσει το πρόπλασμα της πρώτης Υπερ-Υπερδύναμης (Hyper Power) στην ιστορία της Ανθρωπότητας. Και αυτό διότι τα μεγέθη αυτού του σχήματος είναι απλώς πρωτοφανή.
Όπως και να το μετρήσεις, δεν έχει υπάρξει κάτι αντίστοιχό του σε πληθυσμούς, εκτάσεις, πλουτοπαραγωγικούς πόρους, στρατιωτική ισχύ, οικονομική ευρωστία κ.λπ. Ενώ και οι δύο αυτές χώρες ξεχωριστά δεν μπορούν να φθάσουν τις ΗΠΑ, και οι δύο μαζί συγκροτούν ένα γεωπολιτικό μέγεθος πρωτοφανούς ισχύος, έναντι του οποίου οι ΗΠΑ δεν μπορούν να αντιτάξουν ισόποση ισχύ.
Και αναρωτιέται κανείς: Γιατί κάνουν κάτι τέτοιο; Γιατί επιλέγουν τη μετακίνηση προς έναν νέο διπολικό κόσμο, όπου θα έχουν να αντιμετωπίσουν ένα σχήμα πολύ πιο επικίνδυνο από ό,τι ήταν στο παρελθόν η Σοβιετική Ένωση με τους συμμάχους της;
Οι ΗΠΑ επιλέγουν τη διπολικότητα για να επαναφέρουν την κυριαρχία τους στον δυτικό κόσμο
Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι η εναλλακτική λύση θα ήταν να αποδεχθούν την πολυπολική φύση του διεθνούς συστήματος, μιας και η «μονοπολική στιγμή» (unipolar moment) των ΗΠΑ έχει προ πολλού τελειώσει και ένας πολυπολικός (multipolar) κόσμος είναι πολύ άβολος γι’ αυτές.
Όχι μόνο οι ΗΠΑ, αλλά και η Δύση εν συνόλω δεν έχουν μάθει να λειτουργούν υπό συνθήκες ισοτιμίας με τον υπόλοιπο κόσμο. Θέλουν κυριαρχία και η πολυπολικότητα μέσα στην οποία οι ΗΠΑ είναι απλώς πρώτες (;) μεταξύ ίσων και οι μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες απλώς μεσαίες δυνάμεις (αν είναι κάτι τέτοιο) δεν είναι κάτι που τους αρέσει και πολύ.
Αντιθέτως, μια νέα διπολικότητα θα επανέφερε τις Ηνωμένες Πολιτείες στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, όπου αποτελούσαν τον ηγέτη του Δυτικού Κόσμου, κάτι που θα αποτελεί σαφή αναβάθμιση του ρόλου τους από τη σημερινή πολυπολική κατάσταση, ενώ και οι ευρωπαϊκές χώρες θα αποκτούσαν έναν ενισχυμένο ρόλο που θα προέκυπτε από τη συσπείρωσή τους.
Γενικότερα, μια νέα διπολικότητα φαίνεται να αποτελεί αναγκαιότητα για τη συσπείρωση του ευρωγενούς κόσμου, αυτού που αποτελούμε Δύση, και την αναβάθμιση της λειτουργίας του. Ο μονοπολικός κόσμος αποδείχθηκε ότι ήταν μια συλλογική φαντασίωση, ενώ ο πολυπολικός κόσμος είναι ένα πολύ μεγάλο γήπεδο για τις ευρωγενείς δυνάμεις, που έχουν μάθει να πρωταγωνιστούν στο διεθνές σύστημα.
Ο μόνος τρόπος να επιστρέψουν σε πρωταγωνιστικό ρόλο είναι η διπολικότητα και αυτό συνεπάγεται μια δαιμονοποίηση της Ευρασίας ώστε να λειτουργήσει ως ο αντίπαλος νέος πόλος, ως η νέα Σοβιετική Ένωση. Και Ευρασία σημαίνει Ρωσία και Κίνα.
Ούτε η Ρωσία από μόνη της, αλλά ούτε και η Κίνα θα μπορούσαν να παίξουν τον ρόλο του αντίπαλου δέους, για την αντιμετώπιση του οποίου θα συσπειρωνόταν η Δύση ώστε να προκύψει ο δεύτερος πόλος. Το στοιχείο αυτό πιθανώς εξηγεί τη φαινομενικά παράλογη πολιτική της Δύσης να στρέφεται εναντίον τόσο της Ρωσίας όσο και της Κίνας, οδηγώντας αυτές τις δύο μεγάλες ευρασιατικές δυνάμεις σε συσπείρωση, ενώ το «φυσιολογικό» θα ήταν η προσέγγιση της μίας για την απομόνωση της άλλης. Για παράδειγμα να προσεγγίσουν τη Ρωσία, όπως έφτασε να προτείνει ο ρωσοφοβικός Ζμπίγκνιου Μπρζεζίνσκι, ώστε να προκύψει η «Διευρυμένη Δύση» (Extended West).
Όμως, αυτή η διευρυμένη Δύση θα είχε τόσο μεγάλα μεγέθη ώστε θα έχανε τη συνοχή της, ενώ η Κίνα από μόνη της δεν θα μπορούσε να έχει επαρκή μεγέθη ώστε να προκαλέσει το αναγκαίο μείγμα δέους και φόβου στις δυτικές χώρες και να τις οδηγήσει σε μια νέα διπολικότητα.
Παρεμπιπτόντως ολόκληρη η γεωπολιτική αρχιτεκτονική της Δύσης, όπως είναι το ΝΑΤΟ, είναι σχεδιασμένη για να λειτουργεί σε διπολικό περιβάλλον. Η πολυπολικότητα αυξάνει τις κεντρόφυγες δυνάμεις των συμμετεχουσών χωρών, ιδιαίτερα στο σημερινό «πληθωριστικό» ΝΑΤΟ, και το οδηγεί σε διάλυση. Απαιτείται λοιπόν ένα επαρκών μεγεθών αντίπαλο δέος που θα επανασυσπείρωνε εκ νέου τη Δύση και θα επανανομιμοποιούσε τους δυτικούς θεσμούς. Αυτό το αντίπαλο δέος μπορεί να προκύψει μόνο από τη συσπείρωση Κίνας και Ρωσίας και την περιφέρειά τους.
(*) Ο Κωνσταντίνος Γρίβας είναι Καθηγητής Γεωπολιτικής και Σύγχρονων Στρατιωτικών Τεχνολογιών στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Διδάσκει επίσης Γεωγραφία της Ασφάλειας στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή στο Τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου