ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (56)

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Η ελληνική γλώσσα ομιλείτο πολύ πριν από την 2α π.Χ. χιλιετία και ευρίσκετο σε υψηλό επίπεδο τελειότητας.

Είναι η βασίλισσα των Γλωσσών.

Είναι η γλώσσα των Θεών.

«Ει Θεοί διαλέγονται, την των Ελλήνων γλώττη χρώνται»

 (Κικέρων)

 
Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις

το τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων

κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος) 

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (56)

1) Κυλικείον (το): ωραία λέξις. Πώς ετυμολογείται όμως και τί σημαίνει κυριολεκτικά;

2) Αξιωματικός ¨ωνίων¨  λένε στον στρατό. Δηλαδή;

3)  ρ. σηκώνω (ελληνιστική κοινή σηκόω-ώ= ζυγίζω μετακινώντας πάνω κατω τα βαρίδια) Λέξις που έκανε δυτική καρέρα και ονομάτισε ένα πολύ δημοφιλή νεανικό χορό.  Ποιόν;

4) σκιάζομαι, σοβαρός, βαριέμαι . Ποιαι αγγλικαί λέξεις προέρχεται απ’ τις ελληνικές αυτές;

5) φουρτούνα (η), μούτσος (ο), γκαρσόνι (το) . Πώς αυταί αι ξένης κατωγής λέξεις ελληνοποιήθηκαν κυριολεκτικώς όμως ΄παρεξηγημέναι.¨   

6)  Το ίδιο και, κέφι (το) και κουλουβάχατα (επιρρ.) .

7) Τι σχέσι έχει το ντύσιμο με την ηλίου δύσιν;

8)   Γεωργία (η) και  εργασία: Πώς ετυμολογούνται.

Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος.

1) Κύλιξ ο) (γεν. κύλικος) το αρχαιοελληνκό πλατύστομο μεταλλικό κρασοπότηρο.  Μεταφορικώς εις την νεοελληνικήν χρήσιν ¨κυλικείον¨ το κατάστημα πωλήσεως αναψυκτικών ποτών, π.χ. καφέ, και συνοδών φαγωσίμων αυτών. Ετυμολ. Κύλ-ιξ < κυλ-ίω< κύκλος (λόγω του κυκλικού σχήματος.)

2) Ωνίων = οψωνίων, (ο) ψώνια. Ετυμολ. Ων-ούμαι (αγοράζω) + όψ-ια, (πρβ. ψωμί) ήτοι  εδώδιμα- φαγώσιμα (που τα θέτομε μπροστά στα μούτρα-όψι  μας  προς το φαγ-ε-ί-ν )

 3)  Το πασίγνωστο αγλλ. Shake. Της δεκαετίας του ΄60.

 4) Σκιάζομαι (πρβ. σκιά) > scare, σοβαρός (σ-είω +βαρ-ύς)= ο βαρύσειστος.  αγγλ. >sober  βαριέμαι, αγγλ.  > boring.

5) φουρτούνα: από το ιταλ. mala fortuna (= κακοτυχία, επιφώνημα επί επικινδύνου τρικυμίας) που εξελήφθη ως το όνομα της ίδιας της τρικυμίας.Μούτσος= ο ναυτόπαις   από το ισπ.  mucho = παιδί.  Γκαρσόνι (το), σερβιτόρος (ο) από το γαλλ. garcon = παιδί.

6) κέφι (το) εκ του αραβικού κε φί; = τι κάνεις, πώς είσαι; Κουλουβάχατα, επιρρ. εκ του αραβ. κούλου ουάχεντ = όλοι ένα (συγκέντρωσις.)  

7) δύ-ω, δύ-σις (ηλίου) αλλά και δύ-της (βουτηχτής) , εισ-δύ-ω (εισχωρώ) , εν-δύ-ω, έν- δυ-σις (εν-τός των ρούχων εισχωρώ –βυθίζομαι) όπου σύμπλεγμα δυ-< βυ-(πρβ. βυ-θός, βυ-θίζομαι, βου-λιάζω, βυ-τίον, κι-βώ-τιον κ.λ.π.)

8)  Γεωργία < γεω-γη + έργον = η εργασία-καλλιέργεια της γης.  Εργασία < έργ-ον +ασ-κώ.