ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (39)

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις
ο τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων
κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος)

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (39)

1) ουσ. κέλυφος (το) και επιθ. νωχελής (ο): σε ποιο ζώο έδωσαν το όνομά των;

2)  Τι σχέσι έχει η  κουρά-κούρεμα με το (ο) όνυξ (Γεν. όνυχ-ος) και την σελήνη;

3)  κόλαφος (ο): ποια η ετυμολογική του σύνθεσις;   

4)  αβρόχοις ποσίν (δοτ. πληθ.) : Τί σημαίνει και πώς προήλθεν η β΄ λέξις;   

5)  Αιγός ποταμοί: Μεγαλοπρεπής ονομασία. Έγινε μια σπουδαία αρχαία μάχη εκεί. Πώς αλλιώς (χυδαϊστί) αποδίδεται;

6)  Τί κοινό έχουν τα ¨κίνησις¨ και ¨κίνδυνος.¨

7) Όχλος (ο) : Τι σχέσι έχει με το βράσιμο και το ακατάστατον ;  

8)  επιθ. λυσιτελής (ο,η) και λυσιτελές (το): Ερμηνεύεται ως ωφέλιμος, -η, ον. Γιατί;   

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (38) ΕΔΩ.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος   

1) Το έδωσαν στην χελώνα:  χέλ-υφος > κέλ-υφος  (πρβ. ρ. καλ-ύπτω.)  Νω-χελ-ής  (ο λόγω κελύφους-φορτίου  νω-θρός, αργοκίνητος.)

2) Κόρη = η σελήνη (Περσεφήνη.) Κουρά κόμης όπως και κοπή ονύχων ακολουθούν ιδιότητες της σελήνης διότι αυξάνονται και κόπτονται-μειώνονται όπως αυτή.  (βλ. τελετουργική κουρά μοναχού.)

3)  κόλαφος (ο) κοινώς σκαμπίλι.  Κολ- (κολ-λώ (κολ-ασις) + αφή (ρ.  άπτομαι, π.χ. μη μου άπτου.)     

4)  Κυριολεκτεί επί διαβάσεως ποταμού ξηρανθέντος. Ποσίν < ποδσίν< πόδεσιν  (με πόδες),   αβρόχους.

5)   Κατσικοπόταμος (sic) .  

6)  κίνδυνος = κίν-ησις αντιπάλου δυν-άμεως εν όψει και άρα κάτι το φοβερό.   

7) όχλος (ο) και κ-όχλος. (ρ. κοχλάζω, πρβ.  ρ. εν-οχλώ, ενόχλησις.) = το αναβράζον και θορυβωδώς διαμαρτυρόμενον πλήθος.

8) λυσιτελής = ο εκ-τελών λύσιν, ο προσφέρων λύσιν, το μέσον λύσεως εις ένα πρόβλημα, άρα κάτι το ωφέλιμον.