ZEYΣ ΕΛΑΥΝΩΝ


Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2022

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (46)

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις
ο τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων
κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος)

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (46)

1) απαλός:  εσήμαινε ¨κουνιστός¨ αρχαϊστί. Γιατί;

2)  χειραψία, χειροδικία, χειρώναξ. Τα συνθετικά και η ερμηνεία των λέξεων.

3)   εκτελώ. Η κυριολεκτική ανάλυσις της λ.

4) Θα επιληφθώ +γεν. Πώς έχει στην οριστική ενεστώτος το ρήμα;

5)  Αψίκορος. (Των νέων χαρακτηριστικό.) Η ετυμολογία και η σημασία του επιθέτου.

6)  Η ¨ωραιολογία¨ άλλως πως.

7) Ευθύνη: Η κυριολεκτική σημασία της.

8) Μελαγχολία. Γιατί έχει  παρεξηγηθή;             

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (45) ΕΔΩ.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος.

1)    Απαλός: Εκ του πάλ-λομαι = κουνιέμαι. Α (προσθετικόν) + παλ-ος = ο λίαν κουνιστός.  (πρβ. παλμός, Παλλάς Αθηνά η πάλλουσα-δονούσα το μαχητικόν δόρυ της διανοίας.)

2)  χειραψία < χείρ+ άπτω (ουσ. αφή (η) ), χειροδικώ < χειρ+ (εκ) δικώ, χειρώναξ < χειρ+ (αν) άγω, επι-χειρώ.

3) εκτελώ < εκ (ικ-άνω, ικ-νούμαι, αφ-ικ-νούμαι, ουσ. άφιξις (η)  = φθάνω) + τέλ-ος  = φθάνω εις πέρας, τέρμα, (πρβ. τέλ-μα (το)) .

4)   θα επιληφθώ, (υποτ. παθητ. αορ. σε ρόλο παθητ. Μέλλοντος, οριστ. επελήφθην)  είναι του ρ. επιλαμβάνομαι.  (πρβ. μτχ. παρακ. ¨επανειλημμένος¨ του ρ. επαναλαμβάνομια.)

5)  αψίκορος = αψ-ύς  (ο) (πρβ.  αν-άπτω, αφ-ή ή άναμμα.) + κόρος (πρβ. κορεσμός, ακόρεστος, κε-κορεσμένος και εκ παραφθοράς νεοελλ. χορτασμένος) = ο ¨ανάβων¨   και ¨σβήνων¨ εύκολα όσο και σύντομα.

6)  ωραιολογία = καλλιέπεια < κάλλος + έπ-ος ( = λόγος, πρβ. ρ. είπα, επιθ. αν-είπωτος, ον.)

7)  ευθύνη = ευθύς (ο ευ + θέων= ο καλώς ανα-τρέχων ) + ν-ο-υς (πρβ. ουσ. νή-μα.)

8) μελαγχολία < μέλαινα (μαύρη) + χολή. = αρχαϊστί εσήμαινε πικροχολία, οξυθυμία  και όχι κατάθλιψι όπως κατά λάθος ερμήνευσαν την λέξι οι Ευρωπαίοι και ως εννοείται και εν Ελλάδι σήμερα. (Πρβ. και επιθ. σεμνός,-η, - ον, αρχαία σημασία του ο υπερήφανος, νέα σημ. ο ταπεινός).   

8 σχόλια:

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ είπε...

5) Αψίκορος. (Των νέων χαρακτηριστικό.) Η ετυμολογία και η σημασία του επιθέτου.

Aψίκορος...ο ευμετάβλητος, άστατος, ευερέθιστος, οξύθυμος..σαν και μένα.!! Αυτός που γρήγορα αλλάζει διάθεση.

Η ετυμολογία βγαίνει από τα σύνθετα με α' συνθετικό το αψι- και το κόρος ο ταχέως κορεννύμενος, ὁ ἅμα τῷ ἅψασθαι τῶν σιτίων.

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ είπε...

απαλός: εσήμαινε ¨κουνιστός¨ αρχαϊστί. Γιατί;

Γιατί η αρχική ερμηνεία της λέξης απαλός σήμαινε τρυφερός, λεπτός, μαλακός...απαλόσαρκος. Δηλαδή μαλθακός.

Μπάμπης είπε...

Εδώ τον αψίκορο τον λέμε αψόθυμο.Είναι το ίδιο;

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ είπε...

Nαι Μπάμπη το ίδιο είναι. Από το αψύς+θυμός..αψόθυμος ήταν και ο Αχιλλέας όλη η Ιλιάδα σε αυτόν τον θυμό στηρίχτηκε. Και σημαίνει ευέξαπτος, ευερέθιστος, αψίχολος...έριξε κάτι μπινελίκια στον Αγαμέμνονα που δεν του τα είχε ρίξει κανένας άλλος. Ήταν ο μόνος που του τά έχωνε άγρια...και είχε και δίκιο όμως για να λέμε του στραβού το δίκιο.

Μμ. είπε...



Παίδες Διός, είς κλασσικός ήρως όπως ο Αχιλλεύς, ήρως όστις πέπρωται
μαχόμενος αποθανείν νέος, από υπερηφάνεια, ευγένεια και αηδία, δικαιούται νομίζω ναγαμεί ενίοτε παντελονάτα και τον των εξουσιαστικών πουστολαμογίων αδόξαστον.

Μπάμπης είπε...

Από τότε που έριξε τα μπινελίκια
ο Αχιλλέας στο σύστημα εξουσίας του Μένιου,τον αγάπησα περισσότερο.

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ είπε...

Και ξέρεις φίλε Μπάμπη...όλο το στράτευμα καθόταν σούζα, κανείς να μιλήσει και να πει στον Μένιο " Ρε μαλάκα τι σκατά κάνεις τόσα χρόνια στην Τροία και ακόμα να την κατακτήσεις;;"

Μόνο ο Αχιλλέας άνοιξε το στόμα του και του τάχωσε κατά πως του άξιζαν του λεχρίτη. Και στο τέλος αφού τον έλουσε και τον "στόλισε" με τα βρισίδια και του είπε "κόψε το λαιμό σου και βγάλε μόνος σου το φίδι/Τρώες από την τρύπα".

Εκεί τα χρειάστηκε ο χοντρομπαλάς και άχρηστος Μένιος διότι είχε μάθει μέχρι τότε άλλοι να κάνουνε τις δικές του βρωμοδουλιές. Το τι γέλιο έριχνε ο Αχιλλέας από την σκηνή του παρέα με τον Πάτροκλο δεν λέγετε με τις χοντρομαλακίες που έκανε ο Μένιος στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Τον γλεντούσαν οι Τρώες καλά.

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ είπε...

Η Τροία θα μπορούσε να είχε πέσει από τον πρώτο χρόνο, και όχι δέκα που έκανε ο άχρηστος Μένιος...αν είχε ακούσει από την αρχή τον Αχιλλέα και έκοβε την τροφοδοσία της Τροίας.

Έναν καλό αποκλεισμό χρειαζόταν η Τροία να μην μπορεί να εφοδιαστεί με τρόφιμα και νερό.!! Θα είχαν παραδοθεί και δεν θα χύνονταν τόσο αίμα. Αλλά βλέπεις ο Μένιος το έπαιζε ξερόλας....όχι αυτός ήταν ο αρχηγός του στρατεύματος και κανείς άλλος δεν θα του υποδείκνυε τι να κάνει.