ZEYΣ ΕΛΑΥΝΩΝ


Κυριακή 9 Οκτωβρίου 2022

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (78)

ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑ-ΛΕΞΙΓΝΩΣΙΑ

Αρχή σοφίας ελληνικών ονομάτων επίσκεψις.

Η ελληνική γλώσσα ομιλείτο πολύ πριν από την 2α π.Χ. χιλιετία και ευρίσκετο σε υψηλό επίπεδο τελειότητας.

Είναι η βασίλισσα των Γλωσσών.

Είναι η γλώσσα των Θεών.

«Ει Θεοί διαλέγονται, την των Ελλήνων γλώττη χρώνται»

 (Κικέρων)

Όθεν άριστα λέγεται παρά τοις φιλοσόφοις

το τους μη μανθάνοντας ορθώς ακούειν ονομάτων

κακώς χρήσθαι και τοις πράγμασιν.

(Πλούταρχος) 

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΝ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ (78)  

1)  ουσ. χαίτη (η): Η ετυμολογία του.

2)  επιθ: άρρωστος (ο). Τα συνθετικά του.

3) ουσ. σκατζόχοιρος (ο): μια παρεφθαρμένη λέξις αυτή. Ποια;  

4)  ουσ. στρεψοδικία, αυτοδικία (η): Τα συνθετικά και η σημασία των λ.

5) επιθ: ενάλιος, παράλιος (ο): Μυρίζουν θάλασσα αι λέξεις αυταί. Πώς;

6) ουσ. συνταξιούχος, αξιωματούχος (ο). Η  ετυμολογία των  και η σημασία των.

7) επιθ.: ειλικρινής (ο):  Πώς δικαιολογείται η ορθογραφία της λ.;

8)  ουσ.: μυωπία, πρεσβυωπία (η):  Τα συνθετικά και η σημασία των λ. 

Οι απαντήσεις από το προηγούμενο Νο (77) ΕΔΩ .

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Αι απαντήσεις του Λεξιθήρος.

1)  χαίτη (η) = αυτό που χ-έεται-χ-ύνεται απλού-τα-αι πλούσια όπως στο άλογο το μαλλί  του λαιμού του.

2) άρρωστος < αν(ευ) + ρώμη (πρβ. επιθ. ρωμαλέος) = ο χωρίς δύναμι, ασθενής.

3)  σκατζό-χοιρος < ακανθό-χοιρος εκ παραφθοράς του ακανθο- σε σκατζό- .

4) στρεψοδικία < στρέφω + δίκαιον = αναστρέφω, μεταθέτω το δίκαιον από τον ένα στον άλλο.

5)  επιθ. ενάλιος < εν (τός) + (θ)αλ-σ-σα (πρβ. άλας, αλάτι.) = ο θαλάσσιος (π.χ. πλούτος.), επιθ. παράλιος, παραλία, το πλησίον της θαλάσσης μέρος, η ακτή. (πρβ και Αττική < Ακτική.)

6) συνταξιούχος < σύνταξι + έχω = ο λαμβάνων σύνταξι.  Αξιωματούχος < αξίωμα+ έχω = ο έχων αξίωμα.

7)  επιθ. ειλικρινής < είλημμαι (αρχ. πρκ. του λαμβάνομαι, πρβ. ειλημμένη (=παρμένη) απόφασι, ανειλημμένη υποχρέωσι, κατειλημμένη (πιασμένη) θέσι) + κρίσι = ο σχηματίζων αντικειμενικήν κρίσιν.

8) μυωπία (η) < μύ (πρβ. ουσ. ο μύς, πληθ. οι μύες) + όπ(σις)>  = η ελαφρά σύσπασις του μυωπάζοντος όμματος για να βλέπη πλησίον) εκ του  ρ. ορώ, ουσ. όρασις.  Πρεσβυωπία < πρέσβυ-ς + όψ -ις) = η δια τα μακρινά οπτική αδυναμία των γερόντων ή πρέσβεων. ( πρ-έσ-β-υς < προ+ εις + β (-ήμα)+(καταλ.) –υς. = ο προηγούμενος εις το βήμα λόγω ηλικίας και εις απόδοσιν τιμής προς τους ηλικιωμένους.)   

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

2) στερητικό "α" + ρώμη (δύναμη)
3) Ακανθό +χοίρος
4) στρέβλωση/αφ'εαυτού + δίκη
4) Αλς = θάλασσα
ΞΕΝΟΔΟΧΩΦ

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ είπε...

8) ουσ.: μυωπία, πρεσβυωπία (η): Τα συνθετικά και η σημασία των λ.

Μυωπία ή Μύωψ η ανικανότητα του ματιού να διακρίνει πρόσωπα ή αντικείμενα που βρίσκονται μακριά....ετυμολογικά από το μῦς + -ωπ-ία .

Πρεσβυωπία απώλεια της ικανότητας του ματιού να εστιάζει ευκρινώς επάνω σε κοντινά αντικείμενα λόγω της μειούμενης ελαστικότητας του κρυσταλλοειδούς φακού, απώλεια η οποία συναρτάται συνήθως με την πρόοδο της ηλικίας. Ετυμολογικά από το πρέσβυς + ώψ....η λέξη πρέσβυς στο πρώτο συνθετικό της το πρές που σημαίνει μπροστά...και το δεύτερο συνθετικό το βυς από το βαίνω...

Και επειδή λόγω ηλικίας επέρχεται η πρεσβυωπία , πρέσβυς ο μεγάλος σε ηλικία άνθρωπος όπως το πρεσβύτερος, ο μεγαλύτερος σε ηλικία, ο γεροντότερος.

"βουλαὶ πρεσβύτεραι, οι σοφές γνώμες των ηλικιωμένων" Αριστοφάνης

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ είπε...

) ουσ. συνταξιούχος, αξιωματούχος (ο). Η ετυμολογία των και η σημασία των.

Συνταξιούχος αυτός που παίρνει σύνταξη. σύνταξη + -ούχος...Σύνταξη= πληρωμή, αμοιβή, μισθός . «οὔτε τὰς συντάξεις Διοπείθει δίδομεν» Δημοσθένης.

Το -ούχος σημαίνει τον κάτοχο αυτού που δηλώνει το α' συνθετικό της λέξεως δηλαδή της σύνταξης. Αυτός που είναι ο κάτοχος και λαμβάνει της σύνταξη....όπως δικαι-ούχος.

Θέλω όμως να μας βαθμολογείς κύριε ΛΕΞΙΘΗΡ....να μας βάζεις βαθμούς όπως θα το έκανε ένας δάσκαλος στα γραπτά των μαθητών του.!! Νομίζω θα είχε ενδιαφέρων.

Ανώνυμος είπε...



Λεξιθήρ. (ΤΕΛΙΚΑ.)

ΞΕΝΟΔΟΧΩΦ 10
ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ 9

ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΣΚΑΣΙΑΡΧΑΙ ΑΥΡΙΟ ΜΕ ΤΟΝ ΚΗΔΕΜΟΝΑ ΤΩΝ.