ZEYΣ ΕΛΑΥΝΩΝ


Παρασκευή 23 Ιουνίου 2023

Του Αη Γιάνννη του Πηδηχτή* σήμερα. Ή για άλλους, του Αη Γιάννη του Κλήδονα...

ΛΥΚΑΣΤΡΟΣ :

Του Αη Γιάνννη του Πηδηχτή* σήμερα. Ή για άλλους, του Αη Γιάννη του Κλήδονα...

Μέσα στους αιώνες έχει ξεχαστεί ότι το πανάρχαιο αυτό διονυσιακό έθιμο, (με προέλευση ακόμα παλιότερη, από τα Θρακικά Μυστήρια, και αυτά με ακόμα παλιότερα Καβίρεια, σχετιζόμενα με το καλοκαιρινό ηλιοστάσιο), συνδέθηκε με αυτά αργότερα για να γιορτάζεται η επέτειος της πτώσης της Τροίας.
 
Οι φωτιές του Κλήδονα (τις γνωρίζετε και ως φρυκτωρίες) ήταν αυτές που μετέφεραν με φωτεινά σήματα το μήνυμα της πτώσης της Τροίας, ο πρώτος οπτικός τηλέγραφος, πρόδρομος των σημερινών . Messanger, fb, viber κλπ. Τότε ο χειριστής τους χόρευε πηδώντας πάνω από τις φωτιές στα κορφοβούνια με συγκεκριμένο τρόπο για να πει το μήνυμα. Αδύνατον να τον κάνεις μπλοκ, όπως τώρα, κάθε τρεις και λίγο την Ακρίτα.
 
Αργότερα εκχριστιανίστηκε και διατηρήθηκε για να υπάρχει μια αφορμή για να καίγονται τα παλιά γεωργικά εργαλεία, να γίνει χώρος στις αποθήκες για τα καινούργια γεννήματα. 
 
Στον μεσαίωνα, αυτόν που προσπαθεί πάλι να κάνει come back με κάθε τρόπο παντού δια της εγκαθιδρύσεως ενός τεχνοφεουδαρχισμού, συνδέθηκε το έθιμο και με μαντικές διαδικασίες αναζήτησης από νιές του μελλοντικού τους συντρόφου. Αλλά και σαν αφορμή καύσης ρίγανης στις γειτονιές (εξ ου και τα Αη Γιαννης ο Φανιστής, ή Ριζικάρης ή Ριγανάς κλπ) για προφανείς λόγους δημόσιας υγιεινής, ως μέτρο πρόληψης ή κάθαρσης για τις τότε πανδημίες.
 
*έτσι πρωτοέμαθα το όνομα του εθίμου πιτσιρικάς στην μικρή γειτονιά μου στις αρχές της δεκαετίας του 80, από γειτόνισσες Σμυρνιές. Έκτοτε αποφάσισα να είναι η μέρα εορτασμού των απανταχού Γιάνννηδων, των με τα 3ν. 
 
Σας μερσώ προκαταβολικός μετά της καλησπέρας μου .

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...


μυρωδιές από τις παλιές γειτονίες, παιδικά χρόνια, καρδιές γεμάτες από αγάπη


https://www.youtube.com/watch?v=FkXb3uDoMso